Donnchadh Mór Ó Dálaigh

Marthain duit, a chroch an Choimdheadh

 p.124

DONNCHADH MÓR Ó DÁLAIGH cct (?)

1. Marthain duit, a chroch an Choimdheadh,
   a chroinn diadha an duille bhuig,
   ar an bhfád-sa is dóigh ar ndeaghail,
   pácsa is cóir 'n-a dheaghaidh dhuid.
2. A chroch Dé, do dhlighis cádhas
   ó chloinn Ádhaimh athair cáich;
   is mor mac gcionntach ro ceannghadh
   lat, a fhiortach bheannghlan bhláith.
3. Peacaidh na cruinne do cheannchais
   a chroch ghrádhach—gasda an ruaig;
   tugais cobhair, a chroinn ghrádhaigh,
   do chloinn cholaigh Ádhaimh uaid.
4. Inneosad duit diamhair nimhe,
   ní dá sgéalaibh, sgéal go nós;
   do-chluinfe Rí gealchas gréine
   ní dá sheanchas féine fós.
5. Do-rinne cathraigh n-aird n-aoibhinn
   Athair na slógh, Saor na gclann,
   'n-a léibheann úr ghlan gan ghairbhe
   gur ghabh tnúdh na haingle ann.
6. Do hionnarbadh tre n-a n-uabhar
   aingil nimhe—nár an chuairt;
   ar gcur as na n-aingeal gcruthach
   fa hainneamh glas suthach suairc.
 p.125
7. Tar éis ionnarbtha na n-aingeal
   nír bh'iongnadh dhóibh dáil a bhfras
   ar gcur a gcúl re clár nimhe,
   lán a súl dá ibhe as.
8. Do dhealbh Dia Éabha agus Ádhamh
   d'iarraidh daoine—dáil gan chruas—
   dá síoladh agus dá snoighe
   do líonadh an toighe thuas.
9. Do sháruigh Éabha go huaibhreach
   Athair na ndúl—doiligh linn—
   a síodh do luit as a luighe
   gur thuit a síol uile inn.
10. Do cuireadh Éabha d'fhód Pharrthais
    na bport ngéagach—glan a lí;
    turas na slat—suairc an t-innreamh—
    fa cuairt mac is inghean í.
11. Marbhais Cái-in mear mac Ádhaimh
    Aibéal déirceach—díocra an mhóid—
    do leacain leabhair chruaidh chámhuill
    an sduaigh reabhaigh n-áluinn n-óig.
12. Beirthear Seath—fa suairc an toircheas—
    troigh mar eala, ucht mar bhláth;
    ní fríoth gein mar é 'n-a aghaidh
    is é sein do chabhair cách.
13. Gluaisis ainn-séin d'iarraidh Parrthais
    —prap an toisg nachar thoisg chlé—
    sa bhfearann mhín chraobhach chrosach
    i dtír bhraonach dhosach Dhé.
14. Do-chonnairc uadh aonchrann lomáin
    ar lár Parrthais—prap an chuairt;
    is luath do ghabh crotbhall críne
    an bogcrann glan sídhe suairc.
15. Ad-chonnairc aonmhacaomh áluinn
    ar fhud an chroinn soir is siar
    gur líon do chnuas an crann lomáin
    a-nuas fa bharr bhfolláin bhfiar.
16. Lingis trí gráinne a géig abhla
    i n-ucht Seith rer seachnadh móid
    beagán cnuasaigh maith re a mhaoidhimh
    don fhlaith uasail fhaoilidh óig.
 p.126
17. Gluaisis roimhe sa ród chéadna
    i gcríoch Parrthais na bport ngrinn
    fuair go suairc na gráinne gheala
    áille 'n-a chuairt d'Eabha fhinn.
18. Innisis d'Ádhamh, dá athair,
    inneall Pharrthais phuirt na ród;
    "do-chonnarc aonchrann san fhiodhbhaidh"
    ar an tsaorchlann ionmhuin óg.
19. "Do-chonnairc mei-se" ar mac Ádhaimh
    "aonmhacaomh—is nír thaom tláith—
    go ndearna aontaradh uile
    don mhaoltamhan bhuidhe bhláith."
20. "Sinne féin do chríon an crann-sain"
    comhrádh Ádhaimh "'s nír é a uair;
    is é an bioth an crann, a chara,
    gan ioth ann 's gan ana uainn.
21. "Mac Ríogh nimhe an naoidhe áluinn
    do fhóir sinn—ní seachmhaidh dhamh—
    gur chrann úr an t-athchrann éadtrom
    fa chúl sgathcham ghéagdhonn ghlan."
22. Tig an t-éag go hÁdhamh ainn-séin
    d'aithle a thurais—truagh an chuairt;
    do ba bhéad go mbleidhe ndeaghóir,
    sgeile a éag, fa seanóir suairc.
23. Eirghis Seath—fa suairc an giolla,
    giolla óg nar adhair ceilg—
    agus cloidhis uaigh dá athair
    an sduaigh roidheis ndathaigh ndeirg.
24. A thrí ghráinne gabhais chuige
    —cabhair cháigh a-nois do-niad;
    i mbéal Ádhaimh seach gach ionadh
    do cháraigh go h-iodhan iad.
25. Fásais trí géaga as na gráinnibh
    —fa gort buadha ar bheagán síl;
    oirrdhearc fós fan gcruinne gcrosaigh
    nós gach bhuinne dhosaigh dhíbh.
26. Tu-sa an treas crann do na crannaibh,
    a chroch Dé fa ndlighmid múith;
    do bás 'gud thairngire ó thosach
    id ghlainbhile dhosach dhlúith.
 p.127
27. Beirthear ainn-séin Muire máthair,
    máthair Chríosd do chosain bladh,
    a folt drongach mar ór n-íorna,
    torrach an ógh ghríobhdha ghlan.
28. Beiris Muire an macaomh oirrdhearc,
    Íosa Críosd an chraobh fa bhláth,
    Athair na slógh—fa séan buadha;
    an sgéal mór do-chuala cách.
29. Tugadh chugad-sa dá chrochadh
    tar ceann daoine Dia dá íoc;
    an tí do cinneadh dar gcabhair
    do milleadh Rí an domhain díot.
30. Tugadh chugad, a chroch ionmhuin,
    abhra gléadhubh ós ghruaidh mbrioc;
    do bhí, a chaomhchros chaomh mo chridhe,
    maothbhos shaor dá righe riot.
31. Do shín riot a righeach n-áluinn
    Íosa Críosd—fa caomhthach lonn;
    do sgaoil ort, a bheannach bhuadhach,
    a fholt gleannach dualach donn.
32. Ionmhuin cách do crochadh ionad,
    ionmhuin anam, ionmhuin corp,
    mo Rí, mo chridhe, mo chara
    do bhí ag snighe a fhala ort.
33. Gion gur fhás caor ort nó áirne
    nó ubhall cumhra nó cnú,
    do shíol, clann deaghbhan an domhain,
    dearbhadh as crann toraidh thú.
34. Tú fuair Maoise—mór an conác—
    tre chionn Ádhaimh—aobhdha an folt—
    do bhun thall fa úir na huaighe
    do bharr 'n-a chlúimh uaine ort.
35. Tu-sa fuair Dá-bhíoth san díothramh
    i ndiaidh Maoise—meadhair dheis—
    maith a chuairt d'fhaigsin an fhásaigh
    aisgidh shuairc an lá-sain leis.
36. Tu-sa an céadchrann do chuir Solamh
    suas 'n-a theampall—toisg nar íoc;
    leis do beanadh thall ar dtosach
    do bharr leabhar dosach dhíot.
 p.128
37. Is tú ar ndídean, is tú ar dtearmann,
    is tú ar leigheas i ló an bhráith,
    is tú an crann far chuir an Coimdhe
    fuil a bhall do choimhdhe cáich.
38. Is tú ar sgiath 's ar gcloidheamh cumhdaigh,
    a chroch Dé far dhoirt a chrú;
    nocha chluinim fhuaim na habhann
    uair nach cuirim tharam thú.
39. Tú linn táthuighthe na talmhan;
    is tú an caisléan ós chionn díog;
    is tú an lomán lán do thoradh;
    slán follán an domhan díod.
40. Fillfead chugad, a chroch ghrádhach,
    an glún deas le ndearnas olc;
    léigim fúm é agus ní fhuláir
    an glún clé dom fhuráil ort.
41. Is asad do-chuaidh an Coimdhe
    ar chreich Ifrinn—eachtra shoirbh;
    is tú thug an gcabhair gcalma
    i n-aghaidh na habhla oirn.
42. Fa lór bláithe do bheann gcumhdaigh
    gidh croch dhubh thú a-niodh 's a-né
    fa croch chorcra thú dar dtearmann
    ó chrú ochta is dearnann Dé.
43. Doiligh leam gan an leith eile
    d'fagháil chugad, a chroch naomh,
    go mbeith sunn comhfhad an Choimdheadh
    don chrunn robhog choirrgheal chaomh.
44. Ní fhaca i bpurt do na portaibh
    puball mar do phuball snáith;
    ní fhaca teagh mar do theampall
    a dhathta geal beannchorr bláith.
45. Tu-sa is Muire máthair Íosa
    do fhóir inn-ne is níor bh'olc fáth;
    bhar gcneas caomh níor chin a shamhail
    sibh ar-aon do chabhair cách.
46. Peacach sonn ag sléachtain chugad,
    ní cóir m'obadh gidh olc mé;
    toirn agus geibh phóig ón pheacthach,
    ceil do mhóid, a dheaghcroch Dé.
 p.129
47. Seath mac Ádhaimh fuair thú ar tosach
    thall i bParrthas na bport naomh;
    fa lór t'áille is eadh do-chuala
    id ghráinne gheal chuanna chaomh.
48. Fada do las ar lár m'anman
    inneall t'aighthe as ionmhuin linn;
    mar thig eatal do ghual gréine
    snuadh do leacan réidhe rinn.
49. Slánuigh an bioth, a bhean chumainn,
    comhaill damh-sa duais mo rann;
    mar thugais d'fhearaibh na heatha
    rugais d'fheadhaibh beatha barr.
    Marthain.

@incollection{G402064,
  editor 	 = {Láimhbheartach Mac Cionnaith},
  title 	 = {Marthain duit, a chroch an Choimdheadh},
  booktitle 	 = {Dioghluim Dána},
  editor 	 = {Láimhbheartach Mac Cionnaith},
  address 	 = {Dublin},
  publisher 	 = {Oifig an tSoláthair [Government Publication Office]},
  date 	 = {1938},
  pages 	 = {124–129}
}
 G402064.bib