Gofraidh Fionn Ó Dálaigh

A Ghearóid, déana mo dháil

 p.201

GOFRAIDH FIONN Ó DÁLAIGH cct.

1. A Ghearóid, déana mo dháil;
   dá ndearna déana i gcéadáir;
   tug, a óigleanaibh, th'úidh ruinn,
   a úir dhóidleabhair dhearccuirr.
2. Dídin mé, a mheic an Iarla,
   ar fheirg flatha finnLiamhna
   gidh bé fachain feirge fuair
   t'athair a mheirge an mhórshluaigh.
 p.202
3. Is ort iarraim gidh óg thú
   síodh na bhfréamh asad fionnchrú;
   ód thromaicme a-tú fa choill;
   dar gcomairce is tú as tualaing.
4. Mairg file re bhfuil a móid
   aicme Ghearailt, a Ghearóid;
   is fachain dá gcar um cheann
   dá rabh th'athair dom imdeall.
5. Níor chleacht sinn siobhal oidhche
   ná imirt arm bhfaobhairthe;
   ní poinnidhe ar ngníomh le ga;
   coillidhe dhíom níor dhéanta.
6. Fóir mo ghuasacht, a Ghearóid,
   tair romhuinn don ríphealóid;
   ar th'eineach dhamh diall oirn-ne
   gabh, a chiall, mo chomairghe.
7. Inneosad uirsgéal cumtha
   dhuit im dháil mo chobhurtha;
   a-déar mar dhleaghar a rádh
   sgéal ar leanabh do leanbhán.
8. Táinig lá ar Leic na dToradh
   Fionntan is é ar n-arsoghadh
   dá bhfuair naoidhin n-óig th'aithghin
   'n-a aoighigh fhóid anaithnidh.
9. Iongnadh leis a leithéid sin
   re taobh na haille d'fhaicsin;
   rug an naoidhin n-óig ón aill,
   tug póig don aoighidh áluinn.
10. Mar thug an príomhóglách póig
    don naoidhin áluinn fhíoróig
    téid dealbh a aighthe i n-óige
    ón leanbh d'aithle éanphóige.
11. Beiris leis an leanbh síthe
    gus an mnaoi nglic nglóirbhíthe;
    ní thug dá mhnaoi a fhios re headh
    's do bhaoi 'n-a chrios an céidsheal.
12. Fionntan ar bhfios a fréimhe
    beannuighis dá bhainchéile;
    freagrais a bhean go ngné ghil
    hé agus gidh eadh níor aithin.
 p.203
13. Ar bean Fhionntain dá aithle:
    "cia thú tú do mhearaithne,
    a ghil bhláith dhódghlacshaoir dhuinn,
    a ógmhacaoimh áith éadtruim."
14. "Gidh cúich mé, a bhean, beanfad daoibh
    madh áil leat leannán macaoimh;
    ní hamhdháigh sinn cneas re cneas
    deas linn t'fhaghbháil i n-uaigneas."
15. "Sguir, a mhacaoimh óig, t'ábhacht,
    cian óm leithéid leannánacht;
    nocha gaol ábhachta inn,
    a chraobh árrachta fhoiltfhinn."
16. "Fearr dhuit céile séitreach slán,
    a bhean mhaith" ar an macámh
    "ó taoi ag seanóir seachain soin;
    re beathaidh ndearóil dealuigh."
17. "Ní aontóch ó nach óg mé
    —níor aontuigheas as mh'óige—
    fear gémadh céim deaghshóigh dhamh
    acht mo sheanóir féin Fionntan."
18. "Dod bhréagadh ní bhia sinne
    ó fuaras fhios th'intinne;
    ó nach éidear é d'fholach
    mé do chéidfhear carthannach."
19. "Ná habair sin" ar si-se
    "seanóir críon mo chéilei-se
    sé go neimhsheadhmhar a-nocht
    ar gceileabhradh dá chalmacht."
20. "Mei-se seanóir sluaigh Ealga
    ar ndol i ndeilbh naoidheanda,
    a bhean" ar sé "nám seachain;
    is mé t'fhear i n-óigbheathaidh."
21. "Dá dteaghmhadh gomadh tu-sa
    an céidfhear do charas-sa
    nocha bia, a Fhionntain, im fhail
    go bhfionntair cia rod chruthaigh."
22. "A ríoghan a Ros Greadha,
    gheas airrdheanna
    gach fód go naoidhe ón naoidhin;
    naoidhe óg rom athnaoidhigh."
 p.204
23. Innisis Fionntan mar fuair
    an leanbh ar an leic dtaobhfhuair
    —cóir a n-innisin uadha—
    innisidh a iolbhuadha.
24. An leanbh óg 'n-a hucht féin
    gabhais bean Fhionntain ainn-séin;
    re haghaidh an uair do ghabh
    fuair cabhair mar fuair Fionntan.
25. Ní taosga ar n-a thabhairt dí
    ráinig a anál impe
    ná do sgar sí re seandacht
    's do ghabh ní dá naoidheandacht.
26. Gá dú, achd do bhí siad mar sin
    seal buan oile dá n-aimsir
    is do bhí 'n-a láimh re linn
    gach ní do b'áil le a n-intinn.
27. Éanmhac airdríogh na Sorcha
    fríoth ann aisgidh chobhartha
    folt i n-a óiridhibh air
    ar dtocht d'fhóiridhin Fhionntain.
28. Go tráigh nDúna Tolcha Thé
    do chur Fhionntain i n-óige
    tar an moir sriobmall srothach
    a-droigh Iollann Iolchrothach.
29. Tú, a Ghearóid, a ghein shochair,
    leithéid Iollainn Iolchrothaigh;
    go bhfionnam, a chnú cridhe,
    an tú Iollann th'aimsire.
30. Anál Iollainn, a ucht glan,
    tug fóiridhin ar Fionntan;
    cuir mar thúis anáil th'ochta
    fam ghnúis d'fhagháil fhurtochta.
31. Tair ar chuairt sonn, suidh im ucht,
    fionnam feabhas do chumhacht,
    tabhair póig i n-a dhiaidh dhamh,
    cabhair ciaigh mo chóig gcéadfadh.
32. Ar Mhuiris gCliach 'gar chleachtas
    athnuaidhigh ar n-aitheantas;
    san chruth i mbínn roimhe a-rís
    ag rígh Broine go mbeimís.
 p.205
33. Saor mhé ar oirbhire th'athar
    go mbeinn agad bheannachadh;
    ar gcomairghei-ne is doirbh dhi
    tromoirbhire oirn aige.
34. Tairre led bhriathraibh binne
    d'aithearrach a intinne;
    fill tar ais fheirgh an Iarla,
    a dheirg chais fhinn fhuiltniamhdha.
35. Mo theagasg, a Ghearóid, gabh:
    "feirrde macámh a mhúnadh";
    dá dtugthar éara oirn-ne
    déana mar a-déaraim-ne.
36. Nó go raibh sinn síodhach ris
    ná héirgheadh fúd muirn Mhuiris;
    rí Áine ná han re a phóig;
    gabh ar do gháire, a Ghearóid.
37. 'N-a ucht ar chrodh ná ar chomhaidh
    is a fhearg ret ollamhain,
    a anam, ná haontaidh dol
    go bhfagham aontaidh t'athar.
38. Ná cealgadh cleas dá áille
    thú, a mheic marcaigh fhionnÁine;
    braithtear fraoch ar th'aghaidh n-óig;
    labhair go gaoth, a Ghearóid.
39. Dá ndearna tú is tuar deighshídh
    mar deir mé, a mheic Aibhilín;
    th'éara dot athair ní háil,
    rachaidh séala ar an síothcháin.
40. Biad agad im fhior ghrádha
    budh hé séala ar síothchána;
    rinn th'aoibhe, a Ghearóid, do-ghéabh,
    a naoidhe gealfhóid Gaoidheal.
41. A ubhall abhla cumhra
    as uaisle náid órubhla,
    a bhláth niamhdha, a chnú cheiníl
    do chrú an Iarla is Aibhilín.
42. A leinbh a Lunnainn na ríogh,
    fóirfidh t'urlabhra mh'imshníomh,
    innsgne bhinn do bheoil chorcra
    i n-a rinn ceoil codalta.
 p.206
43. A Mhuiris, maoluigh do mhóid;
    déana mar a-deir Gearóid;
    dá ngada dhíom ní dhlighe
    síodh ar aba th'oirbhire.
44. Flaitheas nach gabhaid Gaoidhil
    geallmaoid dóibh i nduanlaoidhibh;
    a ráthughadh dhúibh níor dhluigh,
    gnáthughadh dhúinn a dhéanaimh.
45. Dá chineadh dá gcumthar dán
    i gcrích Éireann na n-uarán
    na Gaoidhil-se ag boing re bladh
    is Goill bhraoininse Breatan.
46. I ndán na nGall gealltar linn
    Gaoidhil d'ionnarba a hÉirinn;
    Goill do shraoineadh tar sál sair
    i ndán na nGaoidheal gealltair.
47. Na Goill is Gaoidhil Bhanbha
    fa seach re hucht th'agallmha;
    is tú ceann an dá chineadh,
    geall red chlú ní cuirfidhear.
48. Do sgar mé red mhúr bhfleadhach,
    a chinn an dá chinneadhach;
    muirn t'ardphuirt-se agus t'fhíon glan
    rom líon d'antuigse is d'uabhar.
49. Dol ar deabhaidh ód dhreich mhoill
    ní thug achd uabhar oruinn;
    logh an chuairt-se do-chuamar;
    dol uait-se do b'anuabhar.
50. An t-aingeal do b'áille ar nimh
    do ionnarb Dia 'mun gcúis-sin;
    nochar bheag d'fhior a fheitheamh
    an cion do leag Lúisifear.
51. Do thonn fheirge gé do fhás
    rinn, a Mhuiris mheic Thomás,
    díon, a Mhuiris-se, ar do mhóid
    bríogh na guidhei-se Gearóid.
    A Ghear.
52. Ar measrughadh maidne an Luain,
    a Míchíl, is mór m'anbhuain;
    tú ar sgiath, a mheic, ar maidean,
    a fhiach dheit go ndearlaigear.
    A Gh.

@incollection{G402090,
  editor 	 = {Láimhbheartach Mac Cionnaith},
  title 	 = {A Ghearóid, déana mo dháil},
  booktitle 	 = {Dioghluim Dána},
  editor 	 = {Láimhbheartach Mac Cionnaith},
  address 	 = {Dublin},
  publisher 	 = {Oifig an tSoláthair [Government Publication
Office]},
  date 	 = {1938},
  pages 	 = {201–206}
}
 G402090.bib