Gofraidh Fionn Ó Dálaigh

Beir eolas dúinn, a Dhomhnuill

 p.228

GOFRAIDH FIONN Ó DÁLAIGH cct.

1. Beir eolas dúinn, a Dhomhnuill
   réidhigheas gach rodhoghruing;
   is ceisd oruinn eol Banbha;
   seol romhuinn, a ríodhamhna.
2. Ná beir siar, ná seol bu dheas
   an slógh trom-sa an tráth ghluaisfeas,
   a eomhaighre Easa Ruaidh;
   neasa ar seolaidh-ne sor-thuaidh.
3. Seol inn ar ar n-aghaidh soir,
   a Dhomhnaill mheic Mhéig Carthaigh,
   go faighthe dúin chorrbhláith Cuirc
   gus an ngormráith n-úir n-orrdhuirc.
4. A mheic Cormuic an chnis ghil,
   beir eol d'Eoghanacht Caisil
   is an tír nach fuil fúthaibh;
   sín soir is an seandúthaigh.
5. Tighe Gall is gríosadh dhuid
   ar láthair phobuil Phádraig;
   ionnsaigh sluaigh biodhbhadh 'mun mbrugh
   do tiomnadh uain don éarlamh.
6.  p.229Is tú oidhre Cuirc Chaisil
   ler tógbhadh an teaghdhais-sin;
   a eidhre do thocht is-teagh
   níor dheimhne Corc i gCaiseal.
7. Créad nach leanfaithea lorg Cuirc?
   leasg ón dúthchas do dhíobuirt;
   do roghabh Corc an ceannphort,
   port ór canadh CaisealChorc.
8. Agaibh fa dheoidh, a Dhomhnaill,
   bhias Caiseal cleath anfhorlainn;
   do bhréagnaghadh ní huair d'fhior;
   uaibh do chéadghabhadh Caiseal.
9. A-tá i dtarngaire na naomh,
   a Dhomhnaill na ndearc mongshaor,
   gomadh thoir bhós bhar mbunadh;
   a-noir ar tós thángobhar.
10. Fuair sinn i Saltair Chaisil
    go dtiocfa-sa an turais-sin
    d'fhéachain fionnphuirt shuairc do shean
    ionChuirc do chuairt go Caiseal.
11. Caiseal Cuirc mhóir mheic Luighdheach
    tángabhair—toisg mhearchuimhneach—
    ón ráith ghil bhiliodhain bhuig
    dar ibhiobhair digh ndearmaid.
12. Do thréig t'oireacht orra sin
    tuatha tá i dtimcheall Caisil;
    grádh d'fhiaidhghleanntaibh níor dhíor dháibh
    fíon ar iairleanntaibh d'fhágbháil.
13. A Dhomhnaill Óig, a ucht bog,
    dá chúis athroighthe agad:
    fearr suth na talmhan tréigthir
    's is guth adhradh d'fhuairshléibhtibh.
14. Fuinn chaomha Caisil na ríogh
    ní críocha dan cóir dimbríogh;
    na seacht dtuatha déag do dhol
    ar séad uatha do b'iongnadh.
15. Seol is an slighidh chéadna
    sinn, a bharrchais bhaisghéagdha,
    mór an brad a seachna sain,
    lór fad ar ndeabhtha ór ndúthaigh.
16.  p.230Aigillte dhuit, a Dhomhnaill,
    d'fhóirithin ar n-anfhorlainn
    an chúis-sin go gcuire i mbrígh
    do thúisigh uile is t'uirrígh.
17. Do chóirighthibh taoiseach dtrom
    is é líon leanfas Domhnall
    a seacht déag do dhíon Mhumhan
    go líon gcéad gach córughadh.
18. Taosga is réidhighthe reampa
    ná as gluaisde, a ghnúis naoidheannta,
    mearghroigh nó buar bhar mbrughadh
    a gleannmhoigh fhuar IarMhumhan.
19. Ní fhuil as so go Sliabh gCrot
    —Dia (dá) réidhioghadh rom- hat!—
    achd muir ar n-éirghe anfaidh,
    a thuir Éirne, d'Allmhurchaibh.
20. Imirce Mhaoise tar muir
    gá tabhairt 'n-a tír dhúthaigh
    dar thráigh an Mhoir Ruadh rompa
    re shluagh soin ba samhalta.
21. Oireacht Mhaoise mheic Amhra
    i n-éagmhais a n-athardha
    ba cian, a shlat Bhanbha, i mbroid
    mac Amhra nó gur fhuasluig.
22. Clann Israhél re headh gcian
    i gcrích Éighipte ar ainrian;
    go ceann a mbróin 's a mbroide
    níor ghearr dhóibh a ndochruide.
23. Dar cabhradh le Maoise mór
    do chumhachtaibh Dé an deaghshlógh;
    rath as mhó ní fhuair oireacht
    a mbuain dó dá ndeoraidheacht.
24. Meic Israhél d'fhurtocht dó
    Maoise thríd i dtigh Íosa;
    tre bhuain a ndaoirsine dhíbh
    saoirsine fhuair ón Airdrígh.
25. Sluagh na hÉighipte 'mun am
    rí orra darbh ainm Forann;
    rí nar lean don chreideamh chóir
    ní leigeadh seadh i seanmóir.
26.  p.231Forann mór—meisde a sgéala—
    níor léig go Dia a dheibhléana;
    urramhas nachar dhluigh dhó
    do chuir d'urradhas orra.
27. Maoise do bhrígh na beirte
    tug d'fhágbháil na hÉighipte
    ar an raMhuir ríoghdha Ruaidh
    aghaidh a dhíorma dheaghshluaigh.
28. D'fhóirithin phobuil Dé dhi
    slat bhuadha do bhí ag Maoise;
    maith an bhuaidh do bhí ar an tslait;
    na sluaigh is í do anaic.
29. An mhuir shriobhuaine shrothach
    do thráigh mar mhuigh míonsgothach
    mar fhuair ó ghlaic bhairrghil béim
    do shlait aingligh an fhíréin.
30. D'fhosdódh muinntire Maoise
    do-chuadar—céim robhaoise!—
    a shlógh is Forann féine;
    fa torann mór míchéille.
31. 'dchonncadar an ród réidh
    tre iomdhomhain an aigéin
    gabhaid rian Maoise san mhuir;
    do budh triall baoise is baoghail.
32. Do thráigh an Mhuir Ruadh roimhear
    don chuideachta Críosdoidheadh;
    don lucht nar thuill níor thráigh soin,
    do bháidh an druing 'n-a deaghaidh.
33. Mar do bhuail Maoise an Muir Ruaidh
    don tslait le rug gach robhuaidh
    sdiuir, a Dhomhnaill, na sluaigh soir
    buail do ghoirmloinn ar Ghallaibh.
34. Neart Gall, a mheic Mhéig Carthaigh,
    ní hinléigthe ar Eoghanchaibh;
    rug Maoise a mhaicne tar muir,
    a-taoi-se ag aicme Eoghain.
35. Clann Eoghain{⬌}
    cineadh mar chloinn Is-raihéil
    do ghaois-se a broid ag a mboing
    mar Mhaoise dhoid, a Dhomhnaill.
36.  p.232Ná fuilngidh (feasda) reamhaibh
    ní as fhaide ná d'fhuilngeabhair
    Mumha ag dreim nachar dhúla
    's bhar gcura i n-eirr iargcúla.
37. Madh sibh-se a-nois do-ní an roinn
    cuimhnighthe dhaoibh, a Dhomhnoill,
    an Mhumha gan a roinn ruibh
    Goill dá bhar gcura i gcumhaidh.
38. d ghleo, a Dhomhnaill, is Danair
    ní bhia d'eagla Allmharaigh
    neach, a rí finnEithne, fúibh
    ar tí imeirche i n-iargcúil.
39. Cuirfe re caladh nDairbhre
    's re cuan mBéirre mbeannghairbhe
    's re Corca Duibhne do dhruim
    's re porta Uidhne áluinn.
40. Tréigfe ar Chaiseal na gcorrphort
    íochtar Cua do chéadlongphort,
    cuan arab neamhfhaghlach neach
    'n-a mbual leabharLoch Luighdheach.
41. Gid 'gun loch-sain na learg nglan
    rugadh thú agus do tógbhadh,
    fada ó bhruach Lacha Luighdheach
    racha is ní d'fhuath IarMhuimhneach.
42. Do ghabháil Mumhan móire
    sochraide throm thionóile;
    tig dod thairm, a thuir Luimnigh,
    na bu th'ainm duibh DeasMhuimhnigh.
43. DeasMhumha 'gá dúthaigh féin
    léigthe, a Dhomhnaill Óig airmghéir;
    's is tréigthe ar iathaibh as fhearr
    sléibhte iathair na hÉireann.
44. Dream danab dual do bhunadh
    dá Eoghanacht IarMhumhan
    léig dóibh seandúthaigh a sean;
    neamhmúchaidh ghlóir na nGaoidheal.
45. Magh gCoinchinn, Corca Dhuibhne,
    'ga ndúthaigh féin fágbhaim-ne;
    mó as drumchla a sáimhríghe sin
    tulcha cláirmhíne Caisil.
46.  p.233Léig d'iarthar innse Banbha
    dá gach fhior a athardha;
    sín go corrmhaoilinn gCaisil
    ngormaoibhinn mín mallghlaisigh.
47. Beir, a Dhomhnaill Dúin Innbhir,
    t'oireacht go n-a n-imirghibh
    san iodhainleirg bhfleadhaigh bhfinn
    n-ealaigh n-iobhairdheirg n-aoibhinn.
48. Bhar gcuirn bhláithe is bhar mbrannaimh
    cuimhnighthior do chéadarraibh;
    ní ba socht dáibh i ndún Chuirc
    sa mhur mar tháir a dtabhairt.
49. Tar Carrthaigh, tar cuan mBeithbhe
    cuir aghaidh na himeirche,
    tar cuan Leamhna, tar Loch Léin,
    a sgoth Eamhna, bhar n-eichréidh.
50. Seach Ciarraidhe don taoibh theas
    tre Mhagh gCoinchinn na gcraoibhleas,
    tar seanLuachair síl Deadhaidh
    mín ngealbhruachaigh ngoirmshreabhaigh.
51. I gceann Ó gConaill Gabhra
    dod chóirighthibh cathardha
    tar Claonghlais daoibh 'n-a dheaghaidh
    tar Daoil mbraonghlais mbáinealaigh.
52. Do Dhún ard Eochair Máighe,
    d'imlinn Mumhan míonáille,
    ruag shiobhail nar cháir do cheilt
    tre Mháigh an Iobhair oirrdheirc.
53. Do Loch Goir gar do chabhair,
    do Shídh áluinn Eoghabhail,
    d'Áine an mhúir thirmleasaigh thais
    dúinn gan imreasain eolais.
54. Lámh dheas re hImleach n-Iobhair,
    lámh chlé re Cliaigh bhfóidiodhain,
    do sheanChruit Cliach nocha cam
    agus d'iath ghealchnuic Ghrafann.
55. Seoch Machaire bhfionn bhFeimhin
    don laochraidh nach lingfidhir
    i gceann beoil brogha Caisil;
    rogha an eoil an t-eolais-sin.
56.  p.234Ráith Caisil, a chraobh Ealla,
    budh í ceann bhar gcoimhleanga;
    budh lucht meanman airde ibh
    i ngealbhrugh chairrge Caisil.
57. Ag carraig Caisil na ríogh
    cuirfe tar ais a n-imshníomh,
    na seacht dtuatha déag-sain di
    uatha ag déagsain a ndúithche.
58. Cuir gach taoiseach 'n-a thuaith féin
    do thuathaibh Caisil chlaidhréidh;
    ar áitibh treabh a sean sin
    sáithtir teagh gacha thaoisigh.
59. Suidh féin dá choimhdhe ar cheanaibh
    i ndúin Caisil choirrshleaghaigh;
    dún ris nar dheala dhún druim
    gur mheala an dún, a Dhomhnaill.
60. Duit as cuibhdhe cró do shean,
    uime nach anta ó Chaisiol;
    tú as cródha i dtroid 's i dtealaigh;
    doid is córa creideamhain.
61. Is í tuigse tuigthear dhamh,
    a mheic Mhóire ó mhúr Chruachan,
    gan t'aithghin do dhúil duine
    don úir thairthigh thalmhuidhe.
62. Mar chubhar dtuinne do thaobh,
    nó mar bhláth n-abaidh n- órchraobh,
    mar shmual dá gcuirthear crithre
    do ghruadh chruithgheal chrithirthe.
63. A-tá cathair chaolaigh dhuinn
    ós do ghruaidh dheirg, a Dhomhnuill,
    rosg ar dhath gloine guirme,
    a sgath Moighe Modhuirne.
64. Tearc do chommór, a chinn Bhreagh,
    ar sgaoileadh each nó áirgheadh;
    is ceart choingeobha an dá chuing,
    tearc do choimbeodha i gcoluinn.
65. Ar n-a coinnmheadh ar do churp
    a-tá, a Domhnuill, an daonnacht;
    gan daonnacht ann nochan fhuil
    aonalt ná ball dod bhallaibh.
66.  p.235A mheic na ríoghna ó Ráith Chuinn,
    a Dhomhnaill mheic mheic Dhomhnuill,
    teannaidh as an tír i-le
    ná bídh i mbeannaibh Béirre.
    Beir.
67. Beiridh th'inneach iul do dháimh,
    a inghean shúlghorm Sheaáin,
    a bhláth clúimhfheadha cheiníl
    a úireala, a Aibhilín.
68. A Aibhilín nar éar sgoil
    mar do chosnais clú an tsaoghail
    a bhreath don bhocht do-bhire
    go nach beath ort oirbhire.
69. Beir dhúinn, a Dhomhnuill oile,
    eol fa Inis Laoghaire,
    a Mhéig Carthaigh Cláir Ghaillmhe,
    cáir carthain do chonnailbhe.
70. Beir eol dúinn go dún Caisil
    ar taisibh na tolchai-sin;
    líon a táith, a Bhuadhaigh, bir
    gus an ráith sluaghaigh saidhbhir.
71. Féadthar, a Thaidhg, gan teacht soir;
    thiar a-tá do thír dhúthaigh;
    ní teachta dheit linn i-le
    ar eachtra, a mheic sheing Shaidhbhe.
72. A-tá ag éigsibh Innse Cuinn
    eolus do dhúin, a Dhomhnuill;
    t'ór, a Í Chaoimh, ní cheile,
    's is mór dhot aoibh t'oirbhire.
73. Beir eolus díreach damh-sa,
    a naoimhMíchíl neamhfhallsa
    don chathraigh óghaigh aingligh
    shlóghaigh rathmhair ríoghshaidhbhir.
    Beir.

@incollection{G402097,
  editor 	 = {Láimhbheartach Mac Cionnaith},
  title 	 = {Beir eolas dúinn, a Dhomhnuill},
  booktitle 	 = {Dioghluim Dána},
  editor 	 = {Láimhbheartach Mac Cionnaith},
  address 	 = {Dublin},
  publisher 	 = {Oifig an tSoláthair [Government Publication Office]},
  date 	 = {1938},
  pages 	 = {228–235}
}
 G402097.bib