Eochaidh Ó hEoghusa

Bíodh aire ag Ultaibh ar Aodh

 p.236

EOCHAIDH Ó hEOGHUSA cct.

1. Bíodh aire ag Ultaibh ar Aodh—
   díochoisg meanma na macaomh;
   eagal go bhfuighthear ar faill
   dreagan cruithgheal Ó gConaill.
2. Éagcóir do léigfidhe libh,
   a shlógh iomthnúthach Oiligh,
   dé do ghabháil 'n-a ghoire;
   níor bh'fhaláir é d'ionghoire.
3. A Ultaigh féin féachtar libh
   nar bh'fholáir d'Aodh Mhág Uidhir
   fear amhairc fionnMhuighe Fáil
   malairt ionghuire d'fhagháil.
4. Do-ní-sean Ultaigh d'fhaire;
   comaoin dóibh é d'ionghuire;
   ógbhaidh chathardha Chláir Breagh
   ratharbha dháibh a dhídean.
5. Ó Éirne go Binn mBoirche
   caomhnaidh Aodh re haonoidhche,
   's ó Bhóinn úir bhionnfhoclaigh bhrais
   go fionnochtaibh brúigh Bhearnais.
6. Coimhéadaidh Aodh amhlaidh sain
   Dún Sobhairche, slios Murbhaigh,
   goirmthealach fa ngealann grian
   fearann oirthearach Oirghiall.
7. Ní fhuil leaba mhíl mhuighe
   i ndroibhéal dá dhiamhruighe
   fan taobh thuaidh ó Aodh Uladh
   ná taobh cuain gan chuartughadh.
8. Ní choideoladh ciabh na sreath
   bíodh go luighfeadh Ó Luighdheach
   d'eagla faghla fear nUladh
   feadh an fhabhra d'osguladh.
9. Ní bhí aonlá 's ní hé a- mháin
   gan imshníomh éigin d'fhagháil
   bos fhionnchorr nach dáigh Danair
   i dtiomchall chláir Chonchabhair.
10.  p.237A lucht eolais fhuinn Uladh,
    a chliar, a aos ealadhan,
    tabhraidh mór n-impidhe air
    fa shlógh bhfinntighe bhFiachaidh.
11. Ná léigidh d'Aodh Mhág Uidhir,
    neamhghrádh fleadh, fuath fíonchuiridh
    ar ól sreabh bhfíorthobar bhfionn
    re síorchogadh fhear nÉireann.
12. Súr deabhtha, diúltadh cána,
    grádh foghla, fuath síothchána,
    ursa sluaigh bhoinnleasgaigh Bhreagh,
    toirmeasgaidh uaidh an t-aigneadh.
13. Beag leis iomdha 'n-a aghaidh
    nó bheith d'fhéin ar aonaraidh
    d'éis a dtug d'anachain air
    ar fhud gcladhachaidh Chobhthaigh.
14. Gan riar sgol, gan duais do dháil,
    gun ghleo, gun troid, gun teagmháil
    a-tá sluagh Éireann uile,
    (a) sduadh mhéirsheang Mhucruimhe.
15. Do léigsead díobh déanamh cean;
    tairseach cogaidh chlann Míleadh
    do sguir críoch Éibhir d'oineach;
    bíoth go céillidh comhnuidheach.
16. Ní hinbheithte dá ghruaidh ghloin
    'n-a aon i n-aghaidh phobuil
    laoch na ngreagh síodhbhuainmhear seang
    ag síorbhuaidhreadh fhear nÉireann.
17. Do rinneadh do rádh gach fhir
    d'Éirinn is d'Aodh Mhág Uidhir
    slat gan ainimh acht óige,
    "glac i n-aighidh ordóige."
18. Do-ghéanaid amadán d'Aodh
    mar nach beid is é ar aonraon
    críoch eighreadhta na sreabh seang
    re neimhghlioca fhear nÉireann.
19. Dá gcluineadh onchú Uladh
    toisg an tríochad Feallsamhan
    fear dar chóir fionnmhagh na bhFionn
    dóigh nach diongnadh a ndéineann.
20.  p.238Tríocha feallsamh fada ó shoin
    thall-ód i dtosaigh dhomhain
    do shir diamhair néal nimhe
    ar séan d'iarraidh fáisdine.
21. Do-chíthear dhóibh dá dhruim soin
    éinchioth uaithmhéalta d'fhearthain
    —ceadh acht tuile gan tarbha?—
    feadh na cruinne ceathardha.
22. Tarfás dóibh—diamhair an fios—
    a mbeith gan chéill gan chuibhdhios
    re hucht an cheatha do chur
    lucht an bheatha dá mbeanfadh.
23. Tiaghaid an tríocha feallsamh
    i ndóigh cáigh dá gcreideamh-san
    re sgéalaibh dá chur i gcéill
    ar sgur d'fhéaghain an ai-éir.
24. Do hinniseadh leo an lá-sain
    a mhéad d'ulc is d'uathbhásaibh
    —damhna caoi don uile fhear—
    do bhaoi don chruinne i gcinneadh.
25. A-dubhairt an drong chéadna
    "fearfaidhear frais uaithmhéalda
    fan mbioth do choimhfhliochadh cháigh
    do chioth foirleathan anbháil.
26. "Bíodh agaibh-se" ar na hughdair
    "tuir dhíoghuinne dheaghcumhdaigh
    'n-a srothaibh corra ar n-a gcar
    do chlochaibh troma an talmhan."
27. Do ráidhsead d'aitheasg éinfhir:
    "ní bhia acht óinmhid éigcéillidh
    i nduine ar bioth dá mbeanfa
    an cioth buile buaidheartha.
28. "A shluagh an domhain, déanaidh
    uamha doimhne i ndroibhéalaibh"
    ar lucht eagna an bheatha bhí
    "ar eagla an cheatha ad-chluintí."
29. Ní chreideadh duine ar domhan
    fáisdine na bhfeallsamhan;
    dream dhreachbhoiggeal dar chóir cion
    neamhchroideamh dhóibh níor dligheadh.
30.  p.239Mar nar chreid cách a gcomhrádh
    rug an bhuidhean bhriatharnár
    céim luath dá bhfírdhídean féin
    fa bhruach ndínlíggeal ndroibhéil.
31. Níor bh'fhada dhóibh 'n-a dheaghaidh
    an cioth gáibhtheach gráineamhail;
    ní mór do-chóidh seacha sin
    slóigh an bheatha do bhuaidhir.
32. Tar éis an cheatha do chur
    táinig an tríocha feallsamh
    a huaimh dhorcha na gclach gcuir
    a-mach ar dhromchla an domhain.
33. Do bh'é iomthús fear ndomhain
    fuaradar na feallsamhain
    níor thuig duine iad idir
    's iad uile n-a óinmhidibh.
34. Gidh eadh do chuir cách i gcéill
    don bhuidhin ughdar ainn-séin
    dream dhreichmhíolla na ngníomh nglan
    neimhchríonna dhíobh go ndearnadh.
35. Do b'é riu rádh gach éinfhir
    a mbeith óinmhideach éigcéillidh;
    níor fhéad ceannsughadh na gcath
    an tréad feallsamhan bhfáthach.
36. "Déanaim-ne aimhghlic amhail
    sinn féin" ar na feallsamhain
    "beag díol na cruinne dar gcéill;
    ná bíom 's an uile acht d'éinmhéin."
37. Dá ndéanamh féin mar gach bhfear
    do b'é a gcríoch dul fa dheireadh,
    tuigse an bheatha mar do bhuaidh,
    fa uisge an cheatha i gcéaduair.
38. Éirgheadh fa uisge an cheatha
    leomhan Locha seinBheatha;
    bíodh re gcéimeannaibh a chor,
    bíodh is Éireannaigh d'éantol.
39. Go bhfagha aoinneach éigin
    chuirfeas leis dá leithéidibh
    bláth na ríogh ó ráth Doire
    bíodh mar chách 'n-a chomhnuidhe.
40.  p.240Bheith mar chách ní hiongnadh d'Aodh;
    féachadh uime ar gach aontaobh;
    fa chríoch dtaoibhghil gcnuaistigh gCuinn
    ní gluaistir aoinshleigh d'ealchuing.
41. Gan fiú na sleagh i láimh laoich,
    gan cheinnbheirt um cheann óglaoich
    —ní ham fhoghla fa iath mBreagh—
    gan sgiath re formna bhféinneadh.
42. Failligheadh an lámh fan loinn,
    ná bíodh an t-each san orsoinn,
    ná feilm óir na gcraobh gcorcra
    um Aodh ar chóir gcodalta.
43. Caitheadh fhleadh gan lucht feithmhe
    —ní tráth dhó bheith buaid- heirthe
    fa chlár bhfoirbhthe mbogglan mBreagh—
    codladh oidhche gan éideadh.
44. Gan choirm, gan leabaidh, gan fhleidh
    ná bíodh Aodh Mág Uidhir,
    slat bhoisleabhar ón mBóinn mir,
    dá thoirseaghadh d'fhóir Oiligh.
45. Ní bhiú dhó, gé deirim sin,
    dá bhféadadh d'áis nó d'éigin
    naithir na gcéimeann gconfaidh
    maithimh Éireann d'Allmhurchaibh.
46. Rinn bhaoghlach go mbriocht neimhe,
    dreagan uathmhar aingidhe,
    gríobh dhroibhéil d'fheithimh Uladh,
    beithir oiléin d'fhásughadh.
47. Leomhan coimhéadach cogthach,
    onchú doiligh díoghaltach,
    draig lonn gach áite d'fhaghail,
    tonn bháidhte dá bhiodhbhadhaibh.
48. Caomhna Mumhan na múr ngeal,
    sgiath chumhdaigh cóigidh Laighean,
    —cia an duine (do) diongbhuidhe dhe?—
    ionghuire mhuighe Meidhbhe.
    Bíodh.

@incollection{G402098,
  editor 	 = {Láimhbheartach Mac Cionnaith},
  title 	 = {Bíodh aire ag Ultaibh ar Aodh},
  booktitle 	 = {Dioghluim Dána},
  editor 	 = {Láimhbheartach Mac Cionnaith},
  address 	 = {Dublin},
  publisher 	 = {Oifig an tSoláthair [Government Publication Office]},
  date 	 = {1938},
  pages 	 = {236–240}
}
 G402098.bib