Seaán Buidhe Mac Bruaideadha

Dlighidh ollamh urraim ríogh

 p.252

SEAÁN BUIDHE MAC BRUAIDEADHA cct.

1. Dlighidh ollamh urraim ríogh;
   dlighidh rí cách do choimhdhíon;
   gidh sluagh do chromadh fa a chuing
   dual dá ollamh a urruim.
2. Rí go hurramach umhal
   re hucht fheirge a ollamhan
   —gealaidh snuadh dubhlachta dháibh—
   is tuar umhlachta d'fhagháil.
3. Cúis eatha d'fhás tre thalmhain
   urraim airdríogh d'ollamhnaibh;
   an tsíon ón fhoighide as fhearr,
   gloinide síodh is soineann.
 p.253
4. Tig don bhreith bláth tre dhairghibh,
   is móiriasg i mionaibhnibh,
   na croinn dí ag donnadh a bhfolt,
   rí dá ollamh ag umhlacht.
5. Biaidh ó so a-mach sa Mhumhain
   ót umhlacht dot ollamhain
   suan, a Mhathghamhain, 'gun mhuir,
   tuar daghtharaidh, tuar turuidh.
6. Mh'urraim uait fat fhíon chomhóil
   's ar fhuilngis uaim d'easonóir,
   a Í Bhriain, a bhronnadh greagh,
   d'ollamh im dhiaidh budh dídean.
7. Do las mh'uaill ót fhíon nuadhonn
   's ót uaisle d'fhior aonghualann,
   a bhas sheang ghéigmhíolla gheal;
   fa teann éigcríonna mh'aigneadh.
8. Bríogh uaibhreach an fhíona fhinn
   tug mar do arduigh mh'inntinn;
   neart an dá fhíon it ollamh
   gníomh nar chleacht ar chéadlongadh.
9. Niam ciontach red chéibh ndrolaigh
   fa a ndubhairt mé, a Mháthghamhain,
   dámadh gníomh mh'fhearg-sa—is ní headh—
   acht t'fhíon dearg-sa is do dháileamh.
10. Gach easurraim dar fhéad sinn
    duit, a Í Bhriain ó Bhoirinn,
    tug mé acht gan mé dod bhualadh;
    fa drud é re hanuabhar.
11. Níor choigleas, a chiabh na ndrong,
    tu-sa—níor theangmháil chomhthrom;
    tú rom choigil-se, a ghruadh glan,
    a sduadh bhoiginnse Breatan.
12. Buinne luath lasrach mire
    ná néal gréine goirtighe;
    loisgnighe m'fhearg—do bh'fhearg mhear—
    gur shearg t'fhoisdine mh'aigneadh.
13. Mei-se go crithreach corrach,
    tu-sa áiseach urramach,
    ar dteagmháil, a shlat Shligigh,
    lat gá headráin d'fhoighidin.
 p.254
14. Mar so is dual, a dhreach chochlach;
    file faobhrach freagorthach
    agus rí maithmheach málla
    do-ní taithleach teagmhála.
15. Dá mbeitheá mar do bhí sinn
    is lasair fheirge it inntinn
    ó ar dteagmháil agus tu-sa
    ar n-eadráin níor bh'urusa.
16. Ná bíodh aithmhéala, a fholt tais,
    ort-sa fan urraim thugais;
    rug th'uirrim ós aird t'áirimh,
    a bhuinnsheing aird fhorbhfáilidh.
17. Iongnadh dhuit-se dá ndeachadh
    d'éis do chlú do chéidleathadh
    ar aithreachas dod ghnúis ghil
    an chúis aithleathas th'áirimh.
18. Ó adhnadh t'fheirge im aghaidh
    do b'fhearr mhei-se, a Mhathghamhain,
    le a bhfríoth d'urraim ód ghruadh gheal
    dámadh fuar umainn th'aigneadh.
19. A Í Bhriain bhalbhas tonna,
    budh feirrde th'ádh urruma
    th'abhra glan dromannach dubh
    damh go hurramach umhal.
20. Urraim cháich, ceilt dá ndeacraibh
    agad, a mheic Muircheartaigh,
    an bhreath chumainn as cubhaidh,
    is t'urraim dot ollumhain.
21. Urraim ót fhilidh d'fhagháil
    do budh ei-séin t'easonáir;
    t'anóir, a bhile Bhanbha,
    t'fhile d'fhagháil th'urrama.
22. A-déar riot, a rí Bhanba;
    "do-fheadar iocht Mathghamhna;
    ní fhúigfeadh mé a ghualainn ngil,
    dá mbualainn é mun aim-sin."
23. Usaide dá fholt drongach
    bheith dá ollamh urramach
    d'uirrim ní iarrthair acht sin
    ar choinnill iarthair Uisnigh.
 p.255
24. Sgéal beag agam dá fholt fhionn
    ar uabhar ollamh n-Éireann
    dias dar ghiall gaisgeadh 's gal
    ar Bhrian Mhaisdean 's ar Mhurchadh.
25. Lá do riacht Murchadh meadhrach
    go Ceann Coradh gceithearnach,
    an bile úr geaslach geal
    ag súr easlach is innbhear.
26. Bean oirfidigh Mheic Liag loinn
    tarla dhó ar ndul san urlainn;
    laogh ar shlabhradh ghlas 'n-a ghlaic
    ar hadhnadh as do b' orrdhraic.
27. Tug grádh ar láthair don laogh,
    guidhis an inghean fholtchaomh
    Murchadh fa mhac na heilte
    slat na n-urchar n-innilte.
28. "Fa chomhair Bhriain muna bheath
    fada go bhfuighthea eiteach
    uaim, a chraobh bhíthe bhanda,
    fan laogh síthe saorchlannda."
29. "Gér bh'fhearr uait linn" ar an bhean
    "soidhfidh dhamh-sa fa dheireadh,
    a chaomhchraobh do chlannaibh Luirc,
    an baothlaogh allaidh orrdhuirc.
30. "An séad ríogh do ró go Brian"
    do ráidh an inghean fhoiltfhiar
    "ciodh nach biadh gidh bronnadh teann
    ó Bhrian ag ollamh Éireann?
31. "Don oirfideach ón ollamh
    dáilfidhear an deaghbhronnadh;
    an laogh bu liom-sa fa dheoidh,
    a chraobh fhionn-sa dot aimhdheoin."
32. Re briathraibh millse na mná
    mac ríogh Éireann do iompá;
    tug an laogh don inghin óig
    —taom as ar imdhigh urchóid.
33. Gabhais éad dá fhaicsin sin
    oirfideach Meic Liag Luimnigh
    dar gheall Inis fhádbháin Fháil
    d'fhágbháil gér bh'iris éagcáir.
 p.256
34. "Ní bhiú-sa i nÉirinn idir"
    ar Mac Liag "d'éis mh'oirfidigh."
    "ní bhiú" ar Brian na ngéirreann nglan
    "i bhfiadh Éireann gan mh'ollamh."
35. "Tríom-sa ní thiocfa" ar Murchadh
    "Mac Liag dá lean sobharthan"
    ar an tslat fhial ágnáir fhionn
    "ná Brian d'fhágbháil na hÉireann."
36. "Ós mei-se as éasgaidh n-asdair
    leig liom mo lucht tuarasdail"
    ar a mhac re Brian mBanbha
    slat fa rian gach ríoghdhamhna.
37. "Dá léiginn-se leat tar muir
    lucht do mhórbhronnta, a Mhurchaidh,"
    do ráidh Brian nar óbair fheall
    "ba dá dtrian d'ógaibh Éireann."
38. Ag mnaoi an oirfidigh ann soin
    tarla tuarasdal Mhurchaidh;
    do ráidh sí nach biadh a-bhus
    is triall don tí dá dtárras.
39. Inntinn re haitheasg na mná
    don oirfideach do iompá
    dar fosdadh Brian na mbrat nglan
    gan triall is a mhac Murchadh.
40. Le hardollamh Innse Fáil
    geallais Brian Éire d'fhágbháil;
    na táinte bó an bronnadh each
    mó dá ollamh an t-eineach.
41. Muirn Meic Liag 'n-a lasair thruim
    'n-a tuinn ionnarbthaigh ionuinn,
    rinn ar macnais-ne go mear
    ón linn atmhair-se im aigneadh.
42. Clann Táil do thileadh Banbha
    saoilim le séan Mhathghamhna
    Banbha fa bhreith a chinidh
    ar gcleith fhaghla is aindlighidh.
    Dlighidh.

@incollection{G402103,
  editor 	 = {Láimhbheartach Mac Cionnaith},
  title 	 = {Dlighidh ollamh urraim ríogh},
  booktitle 	 = {Dioghluim Dána},
  editor 	 = {Láimhbheartach Mac Cionnaith},
  address 	 = {Dublin},
  publisher 	 = {Oifig an tSoláthair [Government Publication
Office]},
  date 	 = {1938},
  pages 	 = {252–256}
}
 G402103.bib