Maol Sheachluinn na nUirsgéal Ó hUiginn

Do bhriseas bearnaidh ar Bhrian

 p.261

MAOL SHEACHLUINN NA nUIRSGÉAL Ó hUIGINN.

1. Do bhriseas bearnaidh ar Bhrian;
   ní gabhtha dhó mar dhímhiadh
   gidh bearna do brisde leam
   ar chisde fheadhma Éireann.
2. Gé bhrisim air im aonar
   beirn le beagán iolfhaobhar
   brisidh caithbhearna ar chéad fear
   géag as aithreamhla aigneadh.
3. Ní hionann agus é féin
   meinic bhriseas beirn n-aigmhéil,
   ar tuir mBearbha níor bhlaghas
   bearna as a bhfuil foltanas.
4. Urchar beirne do bhriseadh
   dom iomarcaidh aigei-sean
   is béimeanna ar a mbí neimh
   is trí géirreanna gaisgidh.
5. Dá mhanaois bhrisde bearna
   aige agus lann loinneardha;
   an tsoighead gémadh í ann
   nocha bí a hoiread agam.
6. An t-arm ler bhriseas bearnaidh
   ar chuingidh clann dToirdhealbhaigh
   ní fhuil ag an dearccorr dhonn
   leathtrom nach cuir i gcomhthrom.
7. Do-ríneas beirn do bhlaghadh
   air a hucht na healadhan
   cóir labhra dá char i gcéill
   mar tharla dhamh is doi-séin.
 p.262
8. Seacht leithbhliadhna do léigeadh
   gan chánaigh gan choimhéigean
   Magh Inghine an Sgáil far sgoil
   ó fhinnbhile Chláir Chobhthoigh.
9. D'ionadh a n-áirgheadh nó a n-each
   ní coigillte ar chionn Chairbreach
   fear uaim i n-oirchill a gcruidh
   ná cluain oirchinn dá n-eachaibh.
10. Mac Raghnailte an rúin chéillidh
    gabhais fearg an bhflaithfhéinnidh
    mar nar seachnadh uaim don fhior
    cluain a eachradh nó a áirgheadh.
11. Ní nar bh'iongnadh dhó dá dhruim
    mh' fhearg mhór-sa re mac Domhnuill;
    lasaim go fear ar bhfeithmhe
    gur bhean asainn imirche.
12. Brisdear agam 'n-a aghaidh
    bearna ar Bhrian Ó Conchobhair;
    a bhaile ránag a-rís
    tánag a bhaile i mbímis.
13. Níor briseadh—beag dá uaisle—
    bearn air acht an aonuair-se
    ó aois leinbh gus an lá a-niogh
    gé tá re beirn do bhriseadh.
14. Mar sin nach aithrisdir uaidh
    go ndearna an Cú ón Chraobhruaidh
    bas ghéigshlim far ghrádhach mná
    lámhach éigrinn acht aonlá.
15. Lá dá raibhe i nDún Dealga
    Cú Chuluinn cruth naoidheanda
    óidh na gcuradh ar an gCoin
    slóigh Uladh i n-a fhochair.
16. D'éis an óil ar n-éirghe a-mach
    dá bhfacaidh an fhian Ultach
    crann go nduille fheactha fhaon
    ealta ag luighe dá leathtaobh.
17. Líonaid dá n-annsacht uile
    mná Cúigidh chlann Rudhruidhe;
    gá cur do budh deacra dháibh
    cur ris an ealta d'fhagháil?
 p.263
18. Do dhóigh a lámhach an laoich
    iarraid ar athair Chonlaoich;
    teilgthear uadh na heoin áille;
    fa tuar leoin is lúthgháire.
19. Marbhthar le Coin an chleasraidh
    ar itghibh na n-inghean-sain
    na heoin don dírim dheaghbhan;
    fírrinn ceoil a gceileabhradh.
20. Ar roinn na healta don fhior
    níor dhearmaid umpa acht Eimhear;
    do bhí ar Eimhir reacht fan roinn;
    deimhin nar chleacht an chomhroinn.
21. Gealltar uaidh 'n-a éiric sin
    na céideoin eile d'Eimhir
    do thornfadh ar thaoibh an chnuic
    ó chraoibh na n-orchar n-orrdhruic.
22. I gcionn trill teagaid go cách
    dá éan go n-éagcosg neamhghnáth
    —cia nach tabhradh óidh orra?—
    go slabhradh óir eatorra.
23. Tug bainchéile Chon Culuinn
    grádh dearmháireach dofhuluing
    don cháraid iongantaigh éan
    thánaig d'fhionnochtaibh oiléan.
24. Agrais Eimhear an fhuilt truim
    a chunnradh ar Coin gCuluinn
    fan dá éan gér dhainimh dhó
    gan sgéal 'n-a haighidh umpa.
25. Dá uair nó a thrí teilgthear lais
    na heoin áille is níor amais;
    do bhí ar confaidh mar do chuir
    trí horchair tar na héanaibh.
26. Feadh bliadhna ní dheachaidh dhe
    athtuirse na n-éan síthe;
    ní hiad imtheachta na n-éan
    as inleanta acht an t-uirsgéal.
27. Gan éinéan riamh roimhe sain
    do dhul do dhaltán Chathbhaidh
    gan bheirn ar Bhrian do bhlaghadh
    riamh acht d'fheidhm na healadhan.
 p.264
28. Ní gabhthar géill na teangadh;
    bearn ar Bhrian do bhriseamar;
    níor thadhaill bheirn nachar bhris
    dá lamhainn a fheidhm d'aithris.
29. Líon timchill gacha tíre
    i n-oirchill na hairdrighe
    rí Sligigh is sé sheolas;
    ní mé idir fhoillseoghas.
30. Do-fheadar budh éigean damh
    cúl re cineadh a mháthar
    ar Bhrian muna bhear dá cheilt
    ar bhean a Trian an Tuaisgcirt.
31. Fogus d'fhéin Mhurbhuigh mi-se,
    ní fhéadaim a innise
    mar do bhlagh a gclacha chuir
    's a chatha fa mhagh Murbhaigh.
32. Ar Mhagh Luirg na learg solas
    dá n-áirmhinn a urradhas
    a ndearna Brian d'fhoghail ann
    do bhiadh 'n-a fholaidh oram.
33. Na táinte bó do bhean díbh
    dá n-áirmhinn ar an airdrígh
    Fir Mhonach ní budh réidh rinn;
    i bhfolach go léir léigim.
34. Síol Muireadhaigh is Manaigh
    do chuirfeadh im cheartaghaidh
    bheith ag tuirimh na dtreas thug
    bheas gidh duiligh a ndearmud.
35. Goill Connacht do chur dom dhruim
    nó a n-iarmhoireacht ní fhéadaim
    a bhreatha troma ar a dtigh
    ná a chreacha orra d'áirimh.
36. Ní fhuil éintír aca so
    nach bí cuid éigin aca
    ag gabháil le a chneas mar chailc
    d'fhagháil treas nó dá dtabhairt.
37. Ní bhí anbhuain i nUltaibh
    ná coimhéirghe i gConnachtaibh
    nach é triath an Tobair Ghil
    as cliath chogaidh dá chairdibh.
 p.265
38. Cara ná deargnámha dhíbh
    ní fhuil d'urradh ná d'airdrígh
    d'fhine Chuinn dá gcuir leis-sean
    gan tuinn dá fhuil uimei-sean.
39. Le foluibh uaisle iomdha
    is le tréidhibh tighearna
    do chosain Brian clanna Cuinn
    ó Bhanna siar go Sionuinn.
40. Ní mionuighthear a Mumhain
    bearna ar Bhrian Ó Choncubhair;
    ní thig fian Eamhna dá fhios,
    bearna ar Bhrian gé do bhriseas.
    Do bhri.
41. Bás inghine Í Bhriain do bhlagh
    mo chroidhe—créad nac blagh- fadh?
    do ghnáth ní lugha do lá
    mo chumha an tráth fa dteasdá.
42. Móide do bhriseas bearnaidh
    m'onóir a hucht Toirdhealbhaigh
    gan chur ris i dtráth tugha
    ar chách do bhris bearnadha.
43. Na trátha le mbrisinn beirn
    a chroch Dé, ar dheamhnaibh Ifeirn
    uaim ar dhearmad ag dola
    ní neamhlag uaidh m'arodha.
    Do bhri.

@incollection{G402105,
  editor 	 = {Láimhbheartach Mac Cionnaith},
  title 	 = {Do bhriseas bearnaidh ar Bhrian},
  booktitle 	 = {Dioghluim Dána},
  editor 	 = {Láimhbheartach Mac Cionnaith},
  address 	 = {Dublin},
  publisher 	 = {Oifig an tSoláthair [Government Publication
Office]},
  date 	 = {1938},
  pages 	 = {261–265}
}
 G402105.bib