Gofraidh Fionn Ó Dálaigh

Iongaibh thú orm, a Iarla

 p.338

GOFRAIDH FIONN Ó DÁLAIGH cct.

1. Iongaibh thú orm, a Iarla,
   mór mh'fhearg ret fholt ngéigniamhdha;
   ná tabhair fheirg ar th'fhilidh;
   teilg i n-aghaidh th'aindlighidh.
2. Sul thuileas mo thonn fheirge
   do ghríosadh do ghruaidhleirge
   do-bhéar robhadh romham féin
   gidh foghal oram ei-séin.
3. Na foghla as a bhfás pudhar
   orm, a Iarla DeasMhumhan,
   tú do-ní iad ó fhuilnge,
   a rí Liag dá leanfuim-ne.
4. Ní racha sinn seachad féin
   dot éagnach, a ucht mínréidh;
   red ghnúis mbuig is dú a dhéanamh,
   dhuid a-tú dá thaisbéanadh.
5. Is ort as cóir a chumhal
   d'agra, a Iarla DheasMhumhan,
   lucht faghla nach rosgar ruibh
   do losgadh mh'arbha ar th'ionchuibh.
6. Gé tharmairt a thoidheacht de
   goradh do ghnúise háille
   ar son ghairthe gráin leargan
   ní cáir aighthe d'imdheargadh.
 p.339
7. Óglách dhuit do-rinne riom
   adhbhar móide nach maithfiom;
   gníomh té dá dtíosadh don mhóid
   mé dod ghríosadh, a Ghearóid.
8. Dá ndearnainn, a dhreach mar bhláth,
   gríosadh th'aighthe tret óglách
   mó a chionta don tí dá dtig
   gach ní dá dtiocfa treimhid.
9. Ar ulc riot-sa agus rum-sa
   tángas d'fhoghail oram-sa,
   a ghéag shúlchar Shíotha Truim,
   do rúnchar fhíocha eadruinn.
10. Feall orm do chaibhdhin charraigh
    ní leanabh é ar easurraidh;
    'ma íoc ná déanaidh-se doirr;
    m'éaraic-se is díot do dhleasoinn.
11. Ar mbiodhbha d'eadráin oruinn
    tar éis meabhla 's míochomhuill,
    a leomhan dearccorr fionn Fáil,
    leattrom is gan ionn d'eadráin.
12. Uirre sin gidh saor thu-sa,
    éagcóir d'éis na meabhla-sa
    lucht a déanmha i dtreise id thoigh
    —gé théarna mei-se ón mheab- hail.
13. Gion gur thuiteas leo is leanta
    dhaoibh-se drong an aineachta
    mar do dáilte crú mo chuirp;
    im shláinte is dú mo dhíoghuilt.
14. Feall orm, is gan é ar séana,
    cuin dhíolfa nó dhíghéala?
    dlighidh tú a dhíol nó a dhíoghail
    síodh mása dhú i ndoighníomhaibh.
15. Suidheochaidh mé do mhuin cheirt,
    clú th'fhéicheamhnais gidh oirrdheirc,
    an gníomh doluigh nach dearnais
    oruibh do bhríogh breitheamhnais.
16. Créad fhuil agaibh 'n-a aghaidh
    gan a íoc ret ollamhain?
    lucht cogair fhaghla mh'fhine
    agaibh tarla i dtuinidhe.
 p.340
17. Cuma gá conair raghas
    an fear re bhfuil mh'fhaltanas
    ní bhiú ag cleith dola ar a dhruim,
    a fhala is id leith leanaim.
18. An uair badh chóir dhuit druim ris
    nó a mhilleadh, a mheic Mhuiris,
    is gníomh dod dhreich mar dheargfhuil
    bheith ag díon do dhíbheargaigh.
19. Mar nach fuigheadh fear dom chloinn
    bheith tar th'oirbhire againn
    bheith agaibh ciodh 'ma badh cáir
    dom fhior chagaidh gá chongbháil.
20. A Ghearóid, gidh doirbh dhamh-sa
    druim do chur red chumann-sa
    ceadh 'ma badh ionpháirte inn
    is fear mh'iomcháinte ar th'uillinn.
21. Gé táim ort ag iarraidh ceirt,
    gidh ullamh thú dá thoirbheirt,
    leasg gan t'agra, a fhleasg Leamhna,
    leasg tagra re tighearna.
22. Tú d'agra gan t'aithghin linn
    mo dháil is mó do mhaithfinn;
    gidh ionam linn dod leanmhain
    ní hionann inn d'fhéicheamhnaibh.
23. Gidh mé as dírghe cuid don cháir
    dá n-agrar thú, a thuir Iomdháin,
    budh beag dtaraidh an tulchóir
    it aghaidh don agarthóir.
24. It aghaidh, a fhabhra mall,
    gé tá an fhírinne agam
    ní íocfa, a ghéag Thoighe Tháil,
    acht oile dhéag do dhíoghbháil.
25. Déantar síodh nó bearar breath
    eadrainn, a earla fáinneach;
    lór dhúinn a ndobhramair air,
    a ghormlannaigh úir éachtaigh.
26. Nó bíoth cairde leath ar leath
    'n-ar ndáil gidh fada an fuireach
    nó go dteagmha, a dhaithghil duinn,
    dod fhreagra th'aithghin aguinn.
 p.341
27. Tuigim is mar thuar faladh,
    gidh iongnadh an t-ordaghadh,
    móid agad dhreich raghloin ruinn
    ar mbeith a hadhbhair aguinn.
28. Rum do rinneadh an bine
    fa bhfuil oram th'oirbhire;
    do-ghéan uime mh'oirbheirt féin;
    an buille oirrdheirc ei-séin?
29. Baramhail do-bhéarar dhi
    urchor i n-aghaidh ruaige
    dá dtógbha fhalaidh eile
    i n-aghaidh ar n-oirbhire.
30. Má do chiontuigheas rut riamh
    i gcúis fa madh cóir mh'aimhriar,
    a fholt na bhfinnearladh bhfann,
    nocht an t-indearbhadh oram.
31. Achmhusán nach eagail damh,
    gé tú ar thoradh mo theangadh,
    gríosadh neich fa a ní féine
    ná bheith ar tí toibhéime.
32. Aimhleas ar Ghaoidheal ná ar Ghall
    do mhuin diomdha ní dhearnsam;
    is díleas inn dá gach fhior;
    sinn fa dhímheas níor dligheadh.
33. Do-ní mé—ní dá mhaoid- heamh—
    i n-aghaidh bhar n-iolmhaoineadh
    dot fhéin dhaoinigh druim ar druim
    réir gach aoinfhir fam acmhuinn.
34. Aithreach a fhad do leanas
    díbh gidh maith bhar muintearas
    más é as tuar dímhiadha dhamh,
    a sduadh mhínfhiadha Mhumhan.
35. Trem dhiomdha ar do dhreic rachaoin
    ní fhuighbhe uainn éantathaoir;
    nochan fhuighbhe uaim itghe;
    is cuibhdhe uaibh imirce.
36. Imirce nach áil linne
    do-ghéan d'aimhdheoin mh'intinne
    tre fheirg ret aighidh nuaidhe,
    a dheirg raighil rosguaine.
 p.342
37. Ceileabhradh dhuit—dia do mhóid;
    mei-se ag gluasacht, a Ghearóid;
    do sheachna ar neach níor dhú dhamh
    muna bheath tú dom thréagadh.
38. Fear aithne na n-uile cheard
    dom thréagadh truagh an díbhearg;
    gá dú acht ní aithnighe inn
    gidh tú as aithnighe i nÉirinn.
39. Feabhas th'aithne, a fhir Theamhra,
    córaide dhamh doimheanma
    th'anáir faoi ó nach fuighinn;
    fagháil gnaoi do ghnáthuighinn.
40. Dar leat nocha rabha riamh
    id bhrugh, a bharr na bhfinnchiabh,
    is ná faca sibh sinne,
    a fhir dhathta Dhuibhlinne.
41. Dá dteagmhainn duid ar druim róid
    seocham do ghéabhtha, a Ghearóid,
    gan mé ná thú rinn do rádh
    agus rinn chlú ar mo chomhrádh.
42. Beag má do-bheirim aithne
    ort gidh adhbhar machtnuighthe
    mar do-chuaidh th'aigneadh tar ais
    uainn ar gcaidreamh bhar gcádhais.
43. Ní chongbha th'aghaidh mhóir mhoill
    feadh a haithinte oruinn;
    deacair dhamh aithne uirre
    gan char aighthe oruinn-ne.
44. Dar leat ní tu-sa a-tá ann
    gér dhlúith dá chéile ar gcumann,
    nó no ní mei-se mé féin
    gidh bé dan treise a thoibhéim.
45. Baramhail aithne agam
    a-tá, a chraobh fhial fhabhradhdonn,
    ar do ghlár 's ar ghné th'aighthe
    gidh lán mé dod mhearaithne.
46. Gé aithnim th'aghaidh gcorcra
    is th'ucht solus somholta
    t'aigneadh ní aithnim a bheag
    aithghreim dod chaidreamh caithfead.
 p.343
47. Ní hé a ghuth as ghabhtha orm
    mo bhiodhbha, a bharr na bhfiarchorn;
    do mhealladh, a bhionnshlat Bhreagh,
    d'iomlat teangadh ná tigeadh.
48. Is faoi leis an bhfear do chum
    dhuit sgéal aimhleasa oram
    gion go ndéine inn d'ionnlach
    sinn dá chéile coimhdhiomdhach.
49. Ní hé ná badh éidir lat
    a chosg, a chiabh na bhfionnshlat;
    a mbí im cheann gion go gcoisge
    do-sní dream as díochoisge.
50. Gion go gcoisge an gcaibhdhin mbig
    do-ní orm cion nach ceilid,
    cogadh na gcuradh coisge,
    pobal Mumhan míonfhoisde.
51. Do choisgis cogadh chlann Luirc,
    do cheartuighis chloinn shaorChuirc;
    ceadh fa gcoisge na ríogha
    's nach coisge mh'fhear eissíodha?
52. Eadram agus mh'fhear cionadh
    libh gion go reich réidhioghadh
    réidh uaibh UrMhumha is Éile,
    sluaigh urlamha aigmhéile.
53. Laighnigh i leith do dhroma
    fraoch mar éirgheas eatorra
    tú don chéadghuth ga gcosg soin
    do bhrosd ar n-éagnach oruibh.
54. Do réidhigh do neart a-niar
    snaidhm cogaidh Chloinne Uilliam;
    truagh ar réidhigh do rosg glan
    's gan chosg ar n-éinfhir fhaladh.
55. Mar sin dámadh loinn libh-se
    do choisgfidhe an gcaibhdhin-se;
    tig dhíbh Í Chairbre do chosg
    is airge an tír le a dteagosg.
56. Ní chluinim cogadh dá mhéad,
    a Iarla Inse finnGhréag,
    nach coisge ó nach ceile
    gion go gcoisge ar gcoillidhe.
    Iong.
 p.344
57. Saor, a Eilionór, ar mh'fheirg
    th'aghaidh leathain mhóir mhíndeirg;
    gé tá míndeirge id ghnúis ghloin
    ní i gcúis díbheirge deargthair.
58. A Chondaois Cóigidh Mumhan
    nar luigh ar lucht ealadhan
    gidh tuar mo dhoirre a-dire
    ní thoille uam oirbhire.
    Iongaibh.

@incollection{G402124,
  editor 	 = {Láimhbheartach Mac Cionnaith},
  title 	 = {Iongaibh thú orm, a Iarla},
  booktitle 	 = {Dioghluim Dána},
  editor 	 = {Láimhbheartach Mac Cionnaith},
  address 	 = {Dublin},
  publisher 	 = {Oifig an tSoláthair [Government Publication
Office]},
  date 	 = {1938},
  pages 	 = {338–344}
}
 G402124.bib