Eoghan Mac an Bhaird

Leannáin fileadh síol Suibhne

 p.344

EOGHAN MAC AN BHAIRD cct.

1. Leannáin fileadh síol Suibhne
   treoin nach tráigh le cianchuimhne
   caor shlóigh ren doiligh deabhaidh,
   róimh an oinigh d'oileamhain.
2. Lóchrainn oinigh Éireann Cuinn,
   sliocht an Athlamháin áluinn,
   an táin ó Thulaigh na n-Art,
   curaidh gan ghráin re nguasocht.
3. Ní chlaochlóidh cuing a n-oinigh
   's iad don éigse as fhóiridhin
   ioldánaigh gan oil 'n-a gceann
   le goimh iombádhaidh Éireann.
4. Is riú bheanas a bhríogh sin
   "gnáth rath re cois an chaithimh";
   tréad Suibhneach na saoirfhear mbras
   fuighleach aoigheadh a n-ionnmhas.
5. Laoich as cisde do chliaraibh,
   leomhain síl Néill Naoighiallaigh,
   slata cumhraidhe Crú Airt,
   as urlaimhe clú ó ar gcosaint.
6. Na Suibhnigh-se ó Bhrogh Banbha
   téid tar cách a gcomhardha,
   fréamh ríogh ar nach ceiltear cion,
   síol ó ngeintear an gaisgeadh.
 p.345
7. Eangnamh is oineeach Gaoidheal,
   tréidhe as cóir do chommaoidheamh,
   slata nach claon re comhaidh
   aca ar-aon ar arodhain.
8. Mairidh aca go nua a-niodh
   flaith leanas lorg na sinnsear
   ar chuing réidhe a nduas do dhíol
   ar fhéile 's ar chruas gcaithghníomh.
9. Ruaidhrí mac meic Mhaol Mórdha
   d'éifeacht is d'ainm onórdha
   is oidhre don chuaine ór chin
   ar choimhdhe uaille an oinigh.
10. Méin oinigh aicme Suibhne
    fa ngaisgeadh ar ghlanchuimhne;
    is sgath uaisleachta Chláir Chuinn
    fa nguaisbhearta áigh d'acmhuing.
11. Arsaidh cródha an chroidhe bhí
    dan hainm Ruaidhrí mac Ruaidhrí,
    aoibhealltuir dar ghiall an gal,
    saoileachtain cliar is curadh.
12. Airrdheanna flatha fíre
    's fós rath a fhréimhdhíne
    aobhghlac dá n-aghthar gach ní
    i saormhac rathmhar Ruaidhrí.
13. Réim tairrngeartaidh tarla faoi
    ó aois leinbh an duinn dreachnaoi;
    toil úr 'n-a mhéin mar mheasdair;
    céim ar gcúl níor chuireasdair.
14. Aitheantar 'n-a fhéile sin
    bheith dó ag diall re a aithribh
    'n-a dhearbhghoil lúidh is lámhaigh
    's 'n-a mheanmain úir ioldánaigh.
15. Síol Suibhne na dtachar dte
    mar bhíos 'n-a bheartaibh féile
    dá dteinnleanmhain ní treoir ghearr
    i seinleabhraibh eoil Éireann.
16. Sgéal fiadhnaighthe fada ó shoin
    fhríoth ar féile na bhfear-soin;
    ní sgéal é ar nach cleachtar cion
    's ar fheartaibh Dé dá ndídion.
 p.346
17. Ua Mhurchaidh Mhir Maol-Mhuire
    lá éigin ar amhsoine
    do-chí cléir 'n-a aghaidh air;
    fa dainimh céim 'n-a gcomhair.
18. Iar dteacht leo dá láthair sin
    ráidhid ris an bhfial bhfaoilidh
    nach géabhdais gan fhíon 's gan ór
    's gach díol 'n-a éagmhais d'urmhór.
19. "Tigidh don treibh i bhfuil m'ionnmhus
    liom" ar an t-óg aisdearbhras
    "ní cuibhidh ibh d'éara dhamh
    's do-ghéabha sibh bhar sásadh."
20. Diúltaid uile deoidh i ndeoidh
    dul leis ar áis ná ar aindeoin
    muna aomhadh gidh bé a mbreath
    acht é d'aoradh gan fhuireach.
21. "Fíon ná ór, ionnmhus ná crodh,
    ní fhuil agam ar iomchar
    ní do dhíoladh dhámh budh dhéin"
    ar an ríodhamh sámh soiléir.
22. "Do chím-se" ar duine don dáimh
    "fáinne óir fad mhéir mheadháin;
    ód ghruadh ghléadhonn go ngné bháin
    ní ghéabham gan é d'fhagháil."
23. Cloch uasal go n-iomad buadh
    do bhí san bhfáinne bhfionnfhuar
    is fa séad ríogh an chlach chorr
    dá dhíon i gcath nó i gcomhlonn.
24. "Badh libh" ar sé "choidhche, a chliar,
    mo chloch is m'fháinne ar aoinrian
    's gan mh'aoradh dá aithle dhuibh
    do shaoradh m'aighthe oruibh.
25. Ann sin do rad Maol Muire
    a láimh 'mun idh órdhuidhe
    's níor fhéad cor do chur dhi
    ar gcur a chrobh 'n-a chéile.
26. "A bhuain díot dá ndeachadh dhuit"
    ar duine don dáimh orrdhruic
    "is í ar mionaithne, a ghruaidh gheal,
    nach tiobhairthe uaibh ei-sean."
 p.347
27. Imdeargthar im Mhaol Mhuire
    re comhrádh an chliaruidhe
    nach biadh sgéal 'mun fháinne air
    méar a láimhe gur leadair.
28. Tug a mhéar 's a fháinne óir
    re cois a chéile i gcéadóir
    do réir a oinigh fhortuil
    don chléir dhoiligh dhíogholtaigh.
29. "Do-chímid i gcomhghar dhuibh
    cuideachta, a mheic mheic Murchaidh,
    ag so ar gcomairce far gcoir
    ón ollaicme" ar na hollaimh.
30. "Bíodh libh comairce agus ceall"
    ar sé ag silleadh 'n-a thimcheall
    "a dhreichfheadhna go ngné ghil,
    gidh bé ceithearna ad-chíthir."
31. Sillis ar an gcléir gcéadna
    's ní fhuair an geal gnúisdéadla
    ar ndéicsin fa seach mar sain
    neach dá éigsibh 'n-a fhochair.
32. Mar do fhéach ar a ghlaic ngil
    iar n-imtheacht don dáimh dhoiligh
    fuair méar a láimhe ar a láimh
    's a fháinne—fa séan sodháin.
33. Geall oinigh tar gach aicme
    fhuair ei-sean 's a thiodhlaigthe
    —níor thais a ndéagsain don dáimh—
    's an séad-sain ar ais d'fhagháil.
34. Clann Shuibhne na dtachar dte
    ag leanmhain luirg a chéile
    laoich as cruaidhe ar chúl a gcleath
    ón húr gach n-uaire an t-oineach.
35. Aithbheodhadh guail a ghrís-se
    a-nois do-ní an Ruaidhrí-se
    ón beo a-nú a hanam uaidhe
    dá marann clú an chéadchuaine.
36. Ar tí óigfhir Aird na nGlas
    ní tearc le n-iarrthar ionnmhas
    ag so cailg na fine ó bhfuil
    file gach aird dá fhéachain.
 p.348
37. Lorg a shean—ghá niamhdha ní—
    leanaidh Ruaidhrí mac Ruaidhrí
    cruth fial ón faide meabhail
    dial aige re a n-airrdheanaibh.
38. Mian leis-sean ar chóir gconfaidh
    dáil a airm ar eachtronnaibh;
    's í áil an diombrais donnghloin
    dáil a ionnmhais d'ollamhnaibh.
39. Ní theasda ó bheithir Bhanbha
    bheith lán d'eagna ughdardha
    —ceadh acht túr teasda dá rath—
    's ní theasda lúdh ná lámhach.
40. Ní theasda oineach iomlán
    ón óg fhaoilidh aighiodhnár
    gnúis ghruadhnocht go bhfáilte ag fleidh
    is láinte a ghruamdhacht gaisgidh.
41. Lámh thréan as tréithe le fann,
    múr cloiche le hucht n-eachtrann,
    troigh sheangbhán as tromdha i dtreas
    comhla is dearbhfhál re ndoilgheas.
42. Bás cró ar a gceiltear fala,
    mionn curadh Chláir ríoghLogha,
    gus draige óna deacar dul
    gan fheacadh aige acht d'ollamh.
43. Fuil Néill Naoighiallaigh na gcath,
    fuil Briain Mhóir mheic Eachach
    id ghruadh mhíonghlan eang ar eing
    —gá ríoghradh do b'fhearr d'Éirinn.
44. A mheic Máire nach muidh mionn,
    rogha Gaoidheal tá id thimchioll
    coill gan chuimhne crann dtoraidh
    clann Shuibhne is clann Chonchobhair.
45. A sbraic ó n-anann t'fhoghlaidh,
    a thráigh toraidh d'ollamhnaibh.
    dan deoin gan éinfhear d'oba,
    a threoir fhéineadh n-ánroda.
46. A mhealltóir seirce seangbhan,
    a dhraig as cian cheileabhradh,
    a chongbháil na gcleas ngoile,
    a sheas urláir iorghoile.
 p.349
47. Cairt 'ga féile ar fagháil gill
    Mairghréag óg inghean Féilim,
    doighir do dhoinnfhiodh ó nAirt
    coinneall an oinigh d'adhaint.
48. Cur a clú rug do roghain
    pailm chubhra chlann gConchobhair
    ciabh chloidheach dan cóir moladh
    soidheach óir na n-ollamhan.
    Leannáin.

@incollection{G402125,
  editor 	 = {Láimhbheartach Mac Cionnaith},
  title 	 = {Leannáin fileadh síol Suibhne},
  booktitle 	 = {Dioghluim Dána},
  editor 	 = {Láimhbheartach Mac Cionnaith},
  address 	 = {Dublin},
  publisher 	 = {Oifig an tSoláthair [Government Publication
Office]},
  date 	 = {1938},
  pages 	 = {344–345}
}
 G402125.bib