Fearghal Óg Mac an Bhaird

Mór an lucht arthraigh Éire

 p.363

FEARGHAL ÓG MAC AN BHAIRD cct.

1. Mór an lucht arthraigh Éire;
   siar tar sleasaibh seinBhéirre
   do-chuaidh an tonnbhán tráichtte
   uainn i n-urlár éinbháirce.
 p.364
2. Do ghad a hanam aisde
   Éire na gcuan gciomhaiste
   dá éan uachtair chuaine Chuinn
   do ruachtain uain-ne i n-aonluing.
3. Dá eite lúith Leithe Chuinn
   rugadar san bháirc bheannchuirr,
   críoch na Niall d'éanlucht uile,
   siar ó fhéarGhurt Úghoine.
4. Ó Néill, Ó Domhnaill díon sgol,
   Ó Domhnaill, Ó Néill neartmhar,
   glóir Banbha i mbáirc na deise;
   tráicht fhalmha dá inneise.
5. Aodh rathmar, Rudhraidhe dil,
   do-chuaidh 's gan iad-san d'áirimh
   cuire san luing-sin tar linn
   do thuirrsigh uile Éirinn.
6. Rugsad Éirinn is iad sain,
   rugsad leo ar fhuirigh uathaibh,
   an dá iarla d'fhuil na bhFionn
   tre a bhfuil an ghriangha i ngéibhionn.
7. Bíd cách a bhaile i mbí a dtail;
   ana Gaoidheal Ghuirt Fhionntain
   is toirthe craobh Fhuinn Uisnigh
   ar-aon san luing luchtmhair-sin.
8. A bhfuil san luing-sin do lucht
   ní dhearna—dia do chumhucht—
   ar Mhúr Dá Thí Teach Lughaidh;
   creach mar í ní hionnshamhail.
9. A leithéid d'éinchreich oile
   níor ghluais Conn ná Conaire
   Fád Fuinidh ó thráigh go tráigh
   le Mág Uidhir don Easbáin.
10. Caithréimeach an chreach-sa siar
    le codhnach catha Oirghiall;
    rug dá choróin Chláir na bhFionn
    don Sbáin is onóir Éirionn.
11. Caithréim mar an gcreich-se a-nonn
    ní dhearna Tuath Dhé Danann
    fa chreachBhanbha na gcall sean
    ná clann mhearchalma Mhíleadh.
 p.365
12. An chreach rothrom rug tar muir
    ní thiocfadh aon dá hiarraidh
    sgiath comhairghe crú na neart
    tre chonnailbhe acht Cú Connacht.
13. Fa truagh leis cheana a chomhghaol
    fa ainbhreith eachtronnmhaor
    dá dtug Mág Uidhir a ucht
    ar Fhád Fuinidh dá bhfurtocht.
14. Fa truagh leis treabhadh Teamhra
    's clann Mhíleadh fa mhímheanma
    dar ghluais tuir fionnMhuighe Fáil
    do mhuin ionmhuine ón Easbáin.
15. Gá dás acht an tráth tánaig
    cuirthear leis ó leachtFhánaid
    —eachtra do uaisligh a rath—
    teachta ar uaislibh na nUltach.
16. Conall Eoghan Inse Breagh
    gluaisid ainn-séin ós íseal
    fa fhios caithleomhain Cláir Sreing
    —dáil do aithbheodhaigh Éirinn.
17. Do roighnibh Éireann ann sin
    Cú Connacht Óg Mág Uidhir
    rug lucht a mhórluinge a-mach
    tar ucht glórbhuinne ngrianach.
18. Do shaor Mág Uidhir oile
    a rug leis d'fhuil Úghoine
    's a bhfuil dí san Bhanbha a-bhus;
    go dtí tarbha dá thurus.
19. Tar bóchna na mbuinneadh ngeal
    táinig d'fhurtocht mac Míleadh
    long Naoi nó a aithghin oile
    le flaithghin Craoi Conaire.
20. Eathar muirneach badh mhó fiach
    long neartmhar Naoi mheic Láimhfhiach
    re mbraondortadh do bhuain de
    do-chuaidh aonochtar innte.
21. Long Naoi ó gach linn do lionn
    ar fheadh dháilte na díleann
    níor léig braon tuile tairsibh
    dar shaor uile an t-ochtair-sin.
 p.366
22. Fearg Íosa fo-deara a dáil—
    neach beo ar an talmhain tonnbháin
    níor léig an tuile throm-sa
    don uile acht an t-ochtar-sa.
23. Sgaoilid ochtar na hÁirce
    lán d'aoibhneas is d'fhorbhfháilte
    iar ndílinn fan gcruinne gcé;
    na sgríbhinn uile mh'fhínné.
24. Lucht na loingei-se an lucht thall,
    an díle fós fearg eachtrann;
    an Áirc reimhe an bhárc a-bhus
    teine i ngach trácht ó a thurus.
25. Ar dhílinn feirge Fian nGall
    do chaomhuin sí sluagh Fréamhann
    's na cúig tíre im Fhonn nUisnigh
    an long shídhe shiobhlaigh-sin.
26. Gidh ionmhuin ní hionann sin—
    do shaor míle do mhíltibh
    fan ngortmhagh do ghabh re hArt
    dar an ar n-ochtar d'fhurtocht.
27. Long eile as aithghin di-se
    Argho saor a snoighei-se
    —ní riar far dhual a dearadh—
    uadh do iarr a hainmneaghadh.
28. Tríd sin fhuair an t-ainm oirrdheirc
    bárc nar lia lucht uabhairneirt;
    "long Argho" ón uair-sin i-le
    tarla ag na huaislibh uirthe.
29. "Long Mhéig Uidhir" amhla sain
    bhias ar an athluing éachtaigh
    fuair ón Mhanchach baisdeadh binn
    arthrach na n-aisdear n-aoibhinn.
30. I luing Argho—anba an rath—
    do-chuaidh an ghasradh Ghréagach
    caor chonfaidh fa teo tionól
    dá dtorchair leo Laimheadhón.
31. Bárc nar bh'fhéidir righe ria
    aisde do hionnradh Aissia
    le neart slóigh ghasraidhe Gréag,
    amhsaine as cóir do choimhéad.
 p.367
32. Innte do-chuaidh cian ó shain
    an lucht do b'fhearr d'fhuil Ádhaimh
    ag dul do thaghail na Traoi;
    cur 'n-a aghaidh ní fhéadtaoi.
33. Caithréim eile amhla sain
    do-ghéantar más fhíor d'eolchaibh
    le géagaibh Moighe Midhe,
    Gréagaigh oile a n-aimsire.
34. Do-chuaidh athfhoireann eile
    i luing Argho a haimsire
    do Ghréagachaibh ó Ghurt Airt
    lucht céaddachair do chosaint.
35. Ón lucht-sain luinge hArgho
    níor iomchuir bárc bheannamhra
    lucht mar cholumhna Chláir Bhreagh;
    comhumhla dháibh do dligheadh.
36. eath innte acht iad sin
    dá phrímhIarla mac Mílidh
    sgoth luinge le lucht badh mhó
    tar ucht tuinne ní théarnó.
37. Do chuir fháilte ar croidhibh cáigh
    toisg na nIarladh don Easbáin;
    's tug a ndul tar fairrge bhfinn
    gul gacha hairde i nÉirinn.
38. Mar mheasdar trá a dtocht le séan
    nó a n-anamhain madh éidtréan
    bídh don chuir-sin glóir is gruaim
    ar fhóir Uisnigh i n-éanuair.
39. An long-sa do imdhigh uann
    cluinnsin a heachtra n-ionnfhuar
    tug a bhríogh im churp do chlódh;
    a lucht fa-ríor is romhór.
    Mór.

@incollection{G402130,
  editor 	 = {Láimhbheartach Mac Cionnaith},
  title 	 = {Mór an lucht arthraigh Éire},
  booktitle 	 = {Dioghluim Dána},
  editor 	 = {Láimhbheartach Mac Cionnaith},
  address 	 = {Dublin},
  publisher 	 = {Oifig an tSoláthair [Government Publication
Office]},
  date 	 = {1938},
  pages 	 = {363–367}
}
 G402130.bib