Fearghal Óg Mac an Bhaird

Turnamh dóchais díoth muirne

 p.419

FEARGHAL ÓG MAC AN BHAIRD cct.

1. Turnamh dóchais díoth muirne,
   muirn docar i ndíothainmne;
   lór do chládh uabhair tar ais
   is uamhain dál an dóchais.
2. Sealg thorthach níor tuirmheadh dhí
   an chú cuirthear i neimhní;
   muna rabh anáir ar each
   ní gar a fhagháil uaibhreach.
3. An treabhadh ar nac téid leas
   ní hé trá as taosga gheineas;
   gort gan fhál is é ar slighidh
   dá mbé slán ní saoilfidhir.
4. Saidhbhreas díomhaoin do dhuine
   innile gan aoghaire;
   ní fhuil tarbha 'n-a dtairthibh
   abhla cuir nach cumhdaighthir.
5. Gabháil fa chuirm go gcuirthir
   a hibhe ní horduighthir;
   bídh gríos an ghuail gan ghoradh
   an uair bhíos gan bheathoghadh.
6. Baramhail damh-sa is dom dhán
   a ndubart—dia do chlaochládh;
   cnú fholam nó each gan srian
   neach nó domhan fa dhímhiadh.
 p.420
7. Ní théighim mar badh díor dham
   tar ollamh ná tar ánradh
   —sé 'n-a chréachtghoin im chroidhe—
   éantroigh re ré Rudhroidhe.
8. Náir dhúinn—'s ní dúinn as ranáir—
   mo sgol más iad m'uachtaráin
   tre ghoimh míleadh Mhuighe Fhloinn
   gach duine ag síneadh seachoinn.
9. Ós chionn éigeas fhear nUlad
   teacht san tuighnigh ollamhan
   ní thig díom, gidh dainimh dhún,
   sion im aighidh ag iompúdh.
10. Do mheas éirghe amhlaidh soin
    os chionn airdríogh fhear ndomhain
    Poimp mearchalma fa mó seadh
    gér neamhtharbha dhó a dheireadh.
11. Ag Séasar na siorthadh mbras,
    ag Poimp Máighe is ag Marcas
    do bhí an cruinne ó mhuir go muir;
    ní rí duine gan dúthaigh.
12. Riasan dá áirsidh oile
    Marcas Cras ceann sochuidhe
    —iul re bhfaghar gach fádh fis—
    do ládh an talamh thairis.
13. Fan treas rann don talmhain tais
    do éirigh ar n-éag Marcais
    fíoch an dá ursan oile;
    dursan críoch a gcéalmhoine.
14. Poimp agus Séasar sluaighmhear
    do chuireadar combuaidhreadh
    i ngach leith don chruinne ché
    do bhreith an uile fhínné.
15. An cath cathardha do chuir
    dá uaitne theanna an talaimh
    do b'é críochrún a gcagaidh
    dé ón fhíochrún do adhnadair.
16. "Uch! gan mé" ar Poimp "ós chionn cháigh
    dom fhaicsin d'fhearaibh domhnáin"
    glóir na flatha fhuair umhla
    uair an chatha chathardha.
 p.421
17. Bheith uiríseal 'n-a dhiaidh sain
    gairid d'aimsir gur orduigh;
    do radadh fatha déar dhó
    a shéan catha do chlaochlódh.
18. Mé an Poimp dá dtarla an tuisle,
    an t-Iarla is sé an Séasair-se,
    ar bhfearg rer-oile is é an cath
    gomadh hé ar gcroidhe an caomhthach.
19. Mar Phoimp Maighe ag teacht san treas,
    bheith céim ós chionn na n-éigeas
    do bhí uair 's do aontaigh mé;
    claontair gach uaill dá háirde.
20. Mar Phoimp a-rís d'aithle an áir,
    bheith íseal—anba an diombáigh—
    dar m'éig-se do ba lór linn,
    ór ar m'éigse ó nach aithnim.
21. Ó tá an maidhm oruinn badh-éin
    aontuighim tre Ua saoirNéill
    beith fa oideadhaibh Craoi Chuinn;
    faoi ní hoideamhail m'urruim.
22. Tuir fhuluing fhola Dálaigh
    ní fiu dá méin mórdhálaigh
    —ní hé an doigh nach dursan linn—
    a bhfuil d'osnadh im intinn.
23. Náir dói-séin agus damh-sa
    a bhfuil d'anaoibh oram-sa
    ar dheoradhacht—dáil nar dhligh—
    i n-Eoghanacht Cláir Chaisil.
24. Dá gcuireadh díoth toice treall
    ollamh flatha ar fud Éireann
    ní cóir dhó ar a dhán diomdha;
    dá mhó a thár dá thighearna.
25. Do dhearbh sé seanfhocal cáigh
    —do léig an t-Iarla ar n-anáir
    uile fa lár as a los—
    "ní fádh duine 'n-a dhúthchas."
26. Iarla Ó gConaill, slios re saoidh,
    ní fhuil fáth ag a anaoibh;
    im dhán níor dheargas duine
    do Chlár leargglas Laoghaire.
 p.422
27. Ar airdríoghaibh Inse Néill
    a ndearnadar do dhíthchéill
    ar maithe trá druim ar druim
    a-tá dáhe oruinn.
28. Cuirm Éingrinde is an t-each geal,
    súil Eochaidh, ainnre Laighean,
    —ní théid mo sheise ríogh róm—
    mei-se dá dhíol 'n-a dhobrón.
29. Shleagh na Con, 's an Chearc Bhoirche,
    flaitheas Banbha beannfhoirbhthe
    rug sé don dul-sa ar a ndíol
    an té as ursa don imshníomh.
30. A-tá uabhar m'aicme féin
    ar chloinn Chonaill mheic mhóirNéill
    fa phosd ríoghshluaigh fola Floinn
    dá shíorbhuain uile asuinn.
31. Groighe is táinte clann gConuill
    tús is earr an uraghuill
    —fa-ríor níor haltoigheadh liom—
    im ghortoirear ríogh Raoilionn.
32. Ag íoc na muirne nach mé
    fhuair ó phór chaithreac claoinTé
    a-tá sé ag crádh mo chroidhe
    mar táim re ré Rudhroidhe.
33. Buain a dhúthchais do dhuine
    ní breath ríogh do Rudhroidhe;
    is liom-sa a chogar ó chiort
    ionnsa m'obadh óm oidhreact.
34. Go buan is fearr an fonn-sa;
    ní hé a-tá d'fheidhm oram-sa
    muirn mar shriobh tuile ag toigheacht
    ná cion duine ar deoroidheacht.
35. Mac éachtach Aodha Í Dhomhnaill
    Ua Séamuis, tuir treasfhorlainn,
    mo rí go rabh ar mo shon;
    ná tí a thal ar mo thurnamh.
    Turnam.

@incollection{G402144,
  editor 	 = {Láimhbheartach Mac Cionnaith},
  title 	 = {Turnamh dóchais díoth muirne},
  booktitle 	 = {Dioghluim Dána},
  editor 	 = {Láimhbheartach Mac Cionnaith},
  address 	 = {Dublin},
  publisher 	 = {Oifig an tSoláthair [Government Publication Office]},
  date 	 = {1938},
  pages 	 = {419–422}
}
 G402144.bib