Muireadhach Albanach Ó Dálaigh

 p.94

Éistidh riomsa, a Mhuire mhór

Auctor huius Muireadhach Albanach

1. Éistidh riomsa, a Mhuire mhór,
   do ghuidhe is liomsa badh lúdh;
   do dhruim réd bhráthair ná bíodh,
   a Mháthair Ríogh duinn na ndúl.
2. Sgél do mháthar meabhair liom,
   'na dheaghaidh atáthar treall,
   inghean mhilis mhalach ndonn,
   trilis trom chladhach fá ceann.
3. Anna sein, seanmháthair Dé,
   óa gealbhráthair do ghein rí,
   níor ghiall a meadhair do mhnaoi,
   gur fhaoi lé triar d'fhearaibh í.
4. Rug inghean gach dheighfhir dhíobh,
   geibhidh aca an fhinngheal úr,
   teóra inghean a clann chaomh,
   slimgheal a dtaobh, cam a gcúl.
5. Gorma a súile, suairc a ngné,
   a gcuairt nochar chuairt gan ghnaoi,
   na sluaigh uile atá ar a dtí,
   trí mná agus Muire ar gach mnaoi.
 p.95
6. Tugsad trí fir thoighe a dtriúr
   na trí Mhoire ó nimh na naomh,
   gur thráchtmhall torrach an triar
   na gciabh ndrongach snátrom saor.
7. Rugsad trí maca na mná,
   aca roba lia 'sa lia;
   (cá seisear mín doba mhó?)
   eisean roba só dhíbh Dia.
8. Máthair Iacóibh inghean díbh,
   sgiathdóigh ar gach n-imneadh fhuair,
   bean díobh Muire máthair Eóin,
   sgeóil nár ghnáthaigh duine i nduain.
9. Tusa Muire Máthair Dé,
   duine níor ghnáthaigh do ghnaoi,
   ríghbhile arna roinn ar thrí,
   Rí fírnimhe id bhroinn do bhaoi.
10. Mise ar bhar n-aithnibh ar-aon,
    id dhaighthigh agus id dhún,
    a anam, a Mhuire mhór,
    a ór buidhe, a abhall úr.
11. A bhiadh, a édach ar h'iocht,
    a chiabh ghégach mar an ngort.
    A Mháthair, a Shiúr, a Shearc,
    stiúr go ceart an bráthair bocht.
 p.96
12. Bráthair dhamhsa do Mhac mór,
    a shlat mhallsa, a Mháthair shaor,
    deaghbhráthair cóir ar bhar gcúl,
    seanmháthair úr róibh a-raon.
13. Go ndearna m'ionghaire ar h'Fhear,
    a fhionnMhuire, a earla tiogh,
    iomdha im chridhe crithir dhubh,
    mithigh dul dá nighe aniogh.
14. A Mháthair Dé, dénam síodh,
    ósa ghlédhonn gné do chiabh,
    ciúnaigh h'fhearg, a Mhoire mhór,
    a ór dear i gcoire chriadh.
15. Do nimh thánaig, a thaobh geal,
    a láraig, saor mar an sriobh.
    Cá beag liom do dhúthchas damh,
    a chúlchas ghlan fhionn, ót Fhior?
16. A Thríonóid, a Mhuire mhín,
    tuile gach glóir acht bhar nglóir;
    a Cheathrair, caistidh rém dhuain,
    ní geabhthair uaibh aisgidh óir.
17. A ÓghMhuire, a abhra dubh,
    a mhórmhuine, a ghardha geal,
    tug, a cheann báidhe na mban,
    damh tar ceann mo náire neamh.
 p.97
18. Do chloinn Dáibhíodh thú, a mhall mhór,
    gan chrann mar thú rébhar dtúr,
    do chloinn Abhrán h'urla claon,
    gabhlán craobh gcumhra ar do chúl.
19. H'Fhear is do Mhac ar do mhuin,
    geal a ghlac is geal a righ,
    t'Fhearathair réd thaobh as-toigh,
    ag soin taom d'ealathain t'Fhir.
20. Dalta iongnadh dot ucht bhán,
    agus dot fhult fhionnghlan úr,
    do Mhac agus t'Fhear ar-aon,
    a shlat shaor gheal ar do ghlún.
21. Do bhábhair dias aobhdha ann
    dábhar gcaomhna ó ghlionn do ghlionn,
    Mac malachdhubh dóidgheal donn,
    óigbhean trom anathlamh fhionn.
22. Do-ní sé casadh do chiabh,
    do dhuadh é ar t'asal dá dhíon.
    do bhas, a ógMhuire úr,
    do chas cúl ródbhuidhe an Ríogh.
23. Tú do shíor doba shámh leis,
    is do chíogh bán ar a bhois,
    an uair do nightheá an gcraoibh gcais,
    do lightheá an mbais gcaoimh 's an gcois.
 p.98
24. Fraoch buidhe ar h'úrbharr mar ór,
    a Mhuire shúlmhall, a Shiúr,
    cíoch geilmhín trom as do thaobh,
    Leinbhín saor donn agá diúl.
25. Mairg do oiligh h'earla glan,
    doiligh, ór ní dhearna cion;
    munab ionnraic do bhrú, a Bhean,
    ní headh cnú ar fionnshlait i bhfiodh.
26. Easbach clann ladrann do luadh,
    a lagbharr fleasgach cam claon,
    amharas dob olc an chiall
    ort, a chiabh chladhsholas chaomh.
27. Do bhrú aníos ba lomlán leat,
    mar bhíos a bhronnlár 'san bhrioc,
    an Coimdhe 's gan loighe lat,
    Mac Moire do-roighne riot.
28. Acht tú féin, a Mhuire mhór,
    nochar léir do dhuine dhaor,
    suaimhnighe ar fhear, a fholt fiar,
    nach biadh is bean olc ar-aon.
29. Cosmhail h'aonMhac réd chúl gcam,
    a shaorshlat an dá shúl chorr,
    do ghlaca ag an Ghiolla shiong,
    is t'ionga fhionn data dhonn.
 p.99
30. Coinnleach gormshúileach do ghruadh,
    abhra donnghlúineach 'gá dhíon,
    geilghégach leabhair do lámh,
    dán neimbrégach dleaghair dhíom.
31. Glan fallán buidhe do bharr,
    mar mhuine camán fád cheann,
    glan do bhas chaoilmhérdha chorr,
    a chas donn shaoirdhénmha sheang.
32. Ní dheachaidh d'ég h'aithghin mhná,
    do shaighthin - ní brég - ní bhia,
    níor bhlas beathaidh bean mar thú,
    a bhrú gheal i ndeachaidh Dia.
33. Tugaidh dhún leabaidh is lionn,
    a chúl ris nach teagaimh tonn,
    an bhréigfhleadh ar nach bí ceann,
    nárab leam í a dhéidgheal donn.
34. Guidheadh go hán h'abhra dubh,
    ar ghrádh bhar n-anma, a ghrádh glan,
    a Mhuire, ní hédmhar h'Fhear
    fád ghuidhe, a gheal dédghlan, damh.
35. A fholt buidhe cladhach cam,
    a Mhuire na malach seang,
    ná leig do bhreith oile ionn,
    feith lionn do chroidhe fár gceann.
 p.100
36. Dénam feis, a mheardha mhór,
    dod deis dealbhdha, taobh ré taobh,
    gabh m'fhorthain deaghrann is duan
    uam, a ghealmhall shochraidh shaor.
37. Ná rabh bean acht tusa im thigh,
    gomadh tusa bhus fhear air,
    na mná fallsa ad-chiú 's na cruidh,
    a bhfuil damhsa riú ná raibh.
38. Gan sbéis i gconaibh ná i gcrodh,
    ná i sgoraibh, a ghéis ghlan,
    easbhaidh chorn cáich is a gcon,
    orm is a sgor mbláith 's a mban.
39. Tógaibh an malaigh nduibh dhúin,
    is an aghaidh mar fhuil laoigh,
    tógaibh, go ros faicinn féin,
    an gcéibh ródaigh slaitfhinn saoir.
40. Tógaibh dhún an bonn 's an mbois,
    agus an cúl donn go ndeis,
    'gus an súil n-ógcruinn ngéir nglais,
    réd chéibh dtais go bhfóbrainn feis.
    Éistidh.

@incollection{G402220,
  editor 	 = {Osborn Bergin},
  title 	 = {Éistidh riomsa, a Mhuire mhór},
  booktitle 	 = {Irish Bardic Poetry},
  editor 	 = {Osborn Bergin},
  address 	 = {Dublin},
  publisher 	 = {Dublin Institute for Advanced Studies},
  date 	 = {1970},
  pages 	 = {94–100}
}
 G402220.bib