CELT document G402365

Duanta Eoghain Ruaidh Mhic An Bhaird

 p.64

Eoghan Ruadh Mac an Bhaird

Duanta Eoghain Ruaidh Mhic An Bhaird

    1. Leabhran Gaedhilge

    Eoghan Ruadh Mac An Bhaird cct.

  1. A leabhráin ainmnighther d'Aodh,
    atá libh léighionn neamh-dhaor,
    go hInis bhfódghloin na bhFionn,
    bhus milis d'ógbhuidh Eirionn.
  2. Atá i dteanguidh ar máthar
    sonn —ga saoire soláthar?—
    léighionn bhus cian ar cuimhne
    i bhfiadh Eirionn iath-ghuirme.
  3. Atá ar na tionól sonna
    cnuasach glan déas ndíoghlioma,
    do thriath sluaghaidh Gulban Guirt,
    as cluanuidh ughdar n-ordhuirc.
  4. Teagasc diadha ar a dhruim sin,
    eolus ealadhna an ghaisgidh,
    d'iath Eirionn agoibh anois,
    léighionn caguidh is cunntois.
  5. Ag ceangal chairdeas a síodh,
    ag toirmeasg uilc is fairbríogh,
    nó ag triall caguidh gi-bé bheas,
    ní habuidh é acht led t-oideas.
  6.  p.66
  7. Meic eagailsi gidh iad ann,
    tarbhach don lucht ros-léaghann,
    'san ord ghaisgidh gi-bé bheas,
    bhur bhfaigsin ní hé a aimhleas.
  8. Aodh Ó Domhnaill, dóthchais cáigh,
    arnad—léaghadh, a leabhráin,
    a bhfuil leibh labhair iar soin,
    ná ceil ar dhaghfhuil nDálaigh.
  9. Ar Shíol nEoghain, druim ar dhruim,
    nó ar laochraidh chinél gConuill,
    ná bíodh t'fhoilcheas, toill a dtoil,
    oircheas roinn ris an ríoghraidh.
  10. Ná ar neach don chloinn charfus sibh,
    Ír, Éiriomhóin nó Éibhir,
    nó Luighdheach mheic Íotha Fhéil,
    ní bad sgíotha ód reic riúiséin.
  11. Ní badh sgíotha dot sgéulaibh
    na Búrcaigh, na Builtéaruigh,
    na Gearoltuigh do thuill toil
    tar seanfholtaibh fhuinn Fhionntoin.
  12. Ar neach do shliocht Ghaoidhil Ghlais
    ná ceil gach iúl dá bhfurais,
    ná ar Sheanghallaibh fóid na bhFionn,
    lér cheanglamair óig Eirionn.
  13.  p.68
  14. Meic ollamhan Innsi Fáil,
    beidh romhuibh lán do lúthgháir,
    god choimhreic ó bheól go budh bél,
    badh oirdhreic t'eól san oilén.
  15. Tabhair ar gach n-aon umhla
    don aos eagnoidh ealadhna;
    connailbhe as dú ris an dreim,
    tú ar a ccomairghe cuireim.
  16. Ar son go sealbhuighim sibh
    d'U Dhomhnaill tar fhonn bhFionntain,
    an fonn ar gach taobh tiomchuil,
    ronn ris gach n-aon d'Eirionnchaibh.
  17. Ar nGaoidhil ar bFionn—Ghoill féin
    beannacht tré dhíograis dóibhséin
    beir mo bheannacht go fonn bhFáil
    beannacht sonn leibh, a leabhráin.
    A leabhráin.
  18.  p.70

    2. Sgeala Craidhte

    Eoghan Ruadh Mac an Bhaird cct.

  19. Truagh do chor a chroidhe tim;
    beag an díoth t'olc no t'inghreim:
    ón mhéid toirbhire do thoil
    téid bhar n-oirbhire a n-asgoidh.
  20. Urusa t'ionntódh ar ais,
    mór do-gheibh fios bhar bhforais;
    truagh do chor, ní cás do shíodh,
    gá ttás do dhol a ndeimbríogh.
  21. Ná seachnadh dhuine ar domhan
    bhar ngríosadh, bhar ngortoghadh:
    as t'ucht ní hintinn meisi,
    gá dulc t'inntinn uaisleisi?
  22. Gidhbé sgél do reacadh ruinn
    an tráth-sa a dtaobh I Dhomhnuill,
    mo náire 'na amhghar ort,
    ádhbhar gáire do ghluasacht.
  23. Do-chím tar chenn gach diomdha
    uaim dár thuill mo thighiorna
    ar a chneidh nach coduil sibh,
    neimh bhar gcogaidh do-cíthir.
  24.  p.72
  25. Caidhe an chúis do chuiris róimh,
    caidhe an uaisle nó an onóir,
    caidhe an fhearg-gomh ané anois,
    más é do threaghdadh tárrois?
  26. A ndíaigh a n-abruim oraibh
    a chroidhe bocht banamhail,
    fá fhlaith sriobhshrotha Sligigh,
    maith t'ionghotha im fhoighidin.
  27. Lámh I Dhomhnuill Dúna ós Sáimh
    d'easgor más fhíor san Eadáill,
    cúis bhur n-amhluaigh ós sí soin,
    ní hí an anbhuain gan fhochain.
  28. Gidh eadh, ní hí h'eagla féin
    budh cás libh, gér lór d'oilbhéim,
    acht don triall tarla roimhe,
    's d'iath Bhanbha go mbeanfoidhe.
  29. D'éis a ndearna go nua anois
    san easgor fuair flaith Bearnais,
    gá dtás robadh soiréidh sinn
    acht cás oiléin na hEirinn.
  30. Gidhbé tá ar reacadh ruinn
    dá gcluineadh críoch chlann gConuill,
    do mheasfadh a míobhuaidh féin,
    an easghlan shíodhfhuar shoilléir.
  31.  p.74
  32. Dá gcluineadh sliocht Ghaoidhil Ghlais
    a gcuala ó mhac mheic Maghnais,
    budh mór bhfáth gcomhrúin fá a cheann
    ag bláth fhionn-mhúir na hEireann.
  33. As sé adéara gach duine,
    da bhfillti réim Rughruidhe
    cia linn do laoidhfidhe anocht,
    ó saoilfidhe inn d'fhurtocht?
  34. An Coimsidh do-chí bhar ndáil,
    a chríoch Mhac Míleadh Easbáinn,
    go bhfégha ort is oirne,
    sgéla ar olc nár fhaghaim-ne.
  35. Bíodh nach cás ar dearbhadh dhúinn,
    bíodh nach budh filleadh fortúin,
    iomdha anoss fá dhoghruing de,
    's ní a los I Dhomhnaill Daoile.
  36. Easgor láimhe laoich Éirne
    tug ar chridhibh coimhéirghe:
    an teidhm tárra go dtí uadh,
    ní bhí acht námha léan neamhthruagh.
    Truagh.
  37. Dá gcluineadh a gcuala mé
    inghean iarla fhóid Mháighe
    truagh an bedhgadh do bhéaradh,
    truagh an treaghdadh tairreaghadh.
  38.  p.86

    3. Comhdhail Siothchana

    Eoghan Ruadh Mac an Bhaird.

  39. Dána an turas tríalltor sonn,
    fada atá ag tocht 'na thimcholl,
    geall re hoighidh an eachtra,
    doiligh earr na huaisleachta.
  40. Re leathtrom cogaidh Chráoi bhFloinn
    do mealladh mac Uí Dhomhnaill,
    ag thriall ré haigneadh n-anba
    i gcaidreamh fhian n-eachtronna.
  41. Dána an chúis do chuir roimhe,
    gá dtám acht tug Rudhroidhe
    aighidh ar an lucht ros ling,
    lér airigh d'ulc 'na oirchill.
  42. Deacair aghaidh orra soin,
    iomdha ar a cheann cúis bhaoghail,
    lucht cruadhaighthe caingneadh réidh,
    gruamaighthe airgeadh n-aigmhéil.
  43.  p.88
  44. Atáid re a ucht i n-Áth Clíath
    óig ar ar himreadh mídhíach,
    mór ngoimhfhéchsin ré a ghnúis ngloin,
    cúis roidhéisoin a rochtoin.
  45. Iomdha cúis imnidh aca,
    iomdha mairg mná deórata,
    iomdha leacht as a losain,
    diongna a theacht ón turus-soin.
  46. Na róid ina roicheadh soin
    go dtráasda i dtreallaibh coguidh,
    taigh ligh go síothchánna sonn
    fiochnámha aingidh eachtronn.
  47. Taisbentor sonn seal oile
    gnúis uathmhar na hamhsoine
    'na dreich roighil saordha sáimh,
    'na haighidh mhaordha mhacáimh.
  48. Gibe an tráth sa theagmhus dó,
    iomdha foireann fuair anró,
    do tháirtheghadh a dtocht sin
    ag fáithléghadh olc idir.
  49.  p.90
  50. Atáid, narab díth dhosan,
    croidthe a chomthach bhfoghla-san
    ag léim d'urghráin na heachtra,
    ní céim d'faghbhail aigeanta.
  51. Iomdha ag úaislibh Innsi Bhreagh,
    ag mnáibh, ag macoibh fileadh,
    ré léghadh leóin as a los,
    meoir da dtéghadh fan turos.
  52. Gidheadh measuid óig Eamhna,
    do dhruim toice a dtighearna,
    an turus-sa fa dtéigh mé,
    'nachcéim urusa aige.
  53. Foghla gráineamhla an ghille
    ní chuimhnigh cath Duibhlinne,
    lé fonn a shíothoighthe soin
    fa fhonn bfíochfoirbhthe bFionntoin.
  54. A ndearna orra, as é a shuim,
    maithtear do mhac I Dhomhnaill,
    gur thaisentor tocht 'na gceann,
    ní aisecthar olc na hEireann.
  55.  p.92
  56. Tugadh leo a bhfioch sa bhformad,
    ar rún ceannsa ar cháon chomhrag,
    fuath aroile, rún cogaidh,
    ar rún toile tugadair.
  57. Tiad gnúisi giolladh ndorrdha
    roimhe i reachtaibh searcamhla,
    meanma goimheamhla Gall ndúr
    le barr soimheanma ag síothlúdh.
  58. Móide a ro-fháilte roimhe
    go bhfúair siad síoth Rúdhraighe,
    an gartoirear far glé Conn,
    nar haltoigheadh é ag eachtronn.
  59. On tráth fa dtáinig na gceann
    fear ionaid áirdríogh Eireann,
    briagh na gcéimionnaibh ní chuir,
    sídh Eirionnaigh ní híarthuir.
  60. Leis an ngealladh ghealltar lais,
    lé humhla mic mic Mághnais,
    do reactha rún gacha fir,
    do feactha glún gach Gaoidhil.
  61.  p.94
  62. Faigsin codhnaigh chlainne Dálaigh
    i nAth Cliath a gcomhdhálaibh
    dáil chaomhanta do chrích nGall,
    aon-shompla síth na sáor-chlann.
  63. Gibé tráth thí 'na fhritheng,
    mór gcúis n-égnuigh d'oirichil
    ag Rudhraighe, ga dulc dhó?
    le a lucht furnaidhe is fada.
  64. Mór ríoghan um Ráth Logha
    tárla do nós Nualadha
    fan gcéim do-chluinsin 'na ceann
    a bpéin tuirsi 'na timcheall.
  65. Fúaras lé a los a shiúbhail,
    ó's doilghe na déighionaigh,
    nach smuain an t'imneadh oile
    fuair inghean ar nAodhaine.
    Dana.
  66.  p.106

    4. Aodh Ruadh Ó Domhnaill

    Eoghan Ruadh Mac an Bhaird cct.

  67. Rob soraidh t'eachtra, a Aodh Ruaidh,
    an Coimsidh do-chí ar n-anbhuain,
    gabhaidh sé th'innfheitheamh Air,
    go mbé ag rinnfheitheamh romhaibh.
  68. Ná tí ribh, a rí Suca,
    triall sonna i sín gheamhruta,
    amuigh on chuainsin Chlíodhna,
    tar muir nduaibhsigh ndoighiordha.
  69. Dia dot eadráin san amsa
    ar ghluasacht ngaoth gcodarsna,
    ar ghoimh n-ainchridhigh gach fhir,
    's ar muir n-ainbhthinigh idir.
  70. Go dtréigid a dtrealbha laoch
    dea séite na síonghaoth;
    go dtille an ghaothmhuir a geoin,
    nach saobhthuir inne an aiir.
  71.  p.108
  72. Go mbé an toice, a thriath Gaillmhe,
    duit-se ag crúdh gach comhairle;
    ná deach faoibh fréamh ar ndoibheart,
    rob sén daoibh bhur ndheóraidheacht.
  73. Rob suilbhir aghaidh gach fhir
    róibhsi, a rí rátha Sligigh,
    títhe urláir do ghruadh ngeal,
    rob tuar soghráidh a silleadh.
  74. Gi-bé rabh a rí Conaill
    i n-aincheas bhar n-urfhoghaill
    go mbé a chroidhe gá chrúdh sin
    le rún toile dot thuigsin.
  75. Rob gar leigheas dar leónadh,
    sgeoil da dtiocfa ar dtaithbheodhadh,
    go mbeidh oraibh dá reic ruinn,
    rob soraidh dheit gach dodhuing.
  76. An eanlong lér imthigh sibh,
    na coill bhárc bhréideadh suaithnidh
    go dtargha an luing sin tar lear,
    go hadhbha dtuirsigh dTailltean.
  77.  p.110
  78. Gá dtú acht as tingheall sláinte
    do thoisg, nó as tuar anbhfáilte,
    gibé thí do thaobh t'eachtra,
    do shní, a Aodh, ar n-aigeanta.
  79. Na laoich, a llos a n-annsa,
    na mná, na meic eagalsa,
    clanna ar saor, meic ar moghadh,
    dheit, a Aodh, fá énomhan.
  80. D'furtacht shleachta Gaoidhil Ghlais
    tar muir ón tráth do thriallais,
    atáid croidhe sonn gá sníomh
    le trom n-oire gach áirdríogh.
  81. Atáid m'ionnsamhla eile,
    atúsa, a Aodh, d'áiridhe,
    dom bhuing do bhithin t'eachtra
    i dtuinn fhichidh mh'aigeanta.
  82. Ní chorraigh muir nach measg sinn,
    ní éir gaoth nach gluais mh'intinn,
    ní aithrigh síon séis mbuinne
    nach sníomh dot éis oruinne.
  83.  p.112
  84. Ní hé aithbhear bhar n-olc féin,
    ní hé ainbhthine an aeéir
    do chor ort budh urlamh linn,
    acht turbhadh d'olc na hEireann.
  85. Inis Chuinn do chleacht leónadh,

  86. gá dtám as dí theigeómhadh,
    dá dtíste ruibh god rochtain
    tar muir ngríste nguasachtaigh.
  87. Do cuireadh clódh a teadhma

  88. uaibhsi a n-ucht na cinneamhna,
    do fhéch sibh do chríchsi Chuinn,
    dá ndigh díbhsi, a Uí Dhomhnuill.
  89. Mór da haos cumtha ar cheana
    do chuir a n-áit oidheadha
    an bhréig-insi ler fhaoi Art,
    ar aoi a héiginsi d'fhurtacht.
  90. Iomdha imshníom fhuair fá a ceann
    Tuathal Teachtmhar, triath Eireann,
    ar dtocht tar muirchinn muire
    d'oirchill a holc d'iomghuire.
  91.  p.114
  92. Cuairt dar chosain a heineach
    do-rad Conghal Cláireineach,
    go dtug gle eidir ghleanntaibh tonn,
    nár theó i dteanntaibh na tiomcoll.
  93. Eoghan Mór mhac Mogha Néid,
    do-chuaidh trá toisg a leithéid,
    don talamhsoin gar thriall sibh,
    ó fhiadh fhalarsaidh Uisnigh.
  94. Ríghe chogthach Chláir na Niall,
    lingis Mac Con mheic Maicniadh
    rinn ghlas-mhara ar aba a huilc,
    amhsoine as fhada iarmhuirt.
  95. Tusa, a rí fhréimhe hEachaidh,
    ag triall ar iocht éin eathair,
    gé meastoir do thocht a dteann,
    do dheasgaibh olc na hEireann.
  96. Atá san luing sin tar lear
    oireachas Insi Gaoidheal,
    a síodh, a guaisbhearta, a glóir,
    díon a huaisleachta, a honóir.
  97.  p.116
  98. Go bhfille ar sliocht nGaoidhil nGhlais,
    a mhic Aodha, a ua Mhaghnais,
    rob dimbríogh gach tonn dá dtuil,
    gach imshníomh sonn rob soraidh.

  99. Rob soraidh.

Document details

The TEI Header

File description

Title statement

Title (uniform): Duanta Eoghain Ruaidh Mhic An Bhaird

Author: Eoghan Ruadh Mac an Bhaird

Responsibility statement

Electronic edition compiled by: Benjamin Hazard

Funded by: University College Cork and Professor Marianne McDonald via the CELT Project

Edition statement

2. Second draft, revised and corrected

Responsibility statement

Proof corrections by: Benjamin Hazard

Extent: 2890 words

Publication statement

Publisher: CELT: Corpus of Electronic Texts: a project of University College Cork.

Address: College Road, Cork, Ireland.—http://www.ucc.ie/celt

Date: 2003

Date: 2008

Distributor: CELT online at University College, Cork, Ireland.

CELT document ID: G402365

Availability: Available with prior consent of the CELT programme for purposes of academic research and teaching only.The electronic edition was published with the kind permission of the O'Rahilly Trust who owns the copyright.

Source description

Manuscript sources

  1. Brussels, Bibliothèque Royale MS 6131-6133.
  2. Dublin, Trinity College, MS H. 1. 6: see T. K. Abbott and E. J. Gwynn (eds.), Catalogue of Irish manuscripts in the library of Trinity College, Dublin (Dublin: Hodges and Figgis, 1921).
  3. Dublin, Royal Irish Academy, MS 23 N 26: see K. Mulchrone, T. F. O'Rahilly et al. (eds.), Catalogue of Irish Manuscripts in the Royal Irish Academy, fasc. 14.
  4. Dublin, Royal Irish Academy, MS 24 P 27: see Catalogue of Irish Manuscripts in the Royal Irish Academy, fasc. 18.

Literature

  • Breandán Ó Buachalla, 'Cúlra is tábhacht an dáin A leabhráin ainmnighthear d'Aodh,' Celtica 21 (1990) 410–13.

The edition used in the digital edition

(1930). In: Duanta Eoghain Ruaidh Mhic An Bhaird‍. Ed. by Tomás Ó Raghallaigh. Galway: Ó Gormáin, pp. 64–116.

You can add this reference to your bibliographic database by copying or downloading the following:

@incollection{G402365,
  booktitle 	 = {Duanta Eoghain Ruaidh Mhic An Bhaird},
  editor 	 = {Tomás Ó~Raghallaigh},
  address 	 = {Galway},
  publisher 	 = {Ó~Gormáin},
  date 	 = {1930},
  pages 	 = {64–116}
}

 G402365.bib

Encoding description

Project description: CELT: Corpus of Electronic Texts

Sampling declarations

All the editorial text with the corrections of the editor has been retained.

Editorial declarations

Correction: The text has been checked, proofed twice, and parsed.

Normalization: The electronic text represents the edited text.

Hyphenation: The editorial practice of the hard-copy editor has been retained.

Segmentation: div0=the whole text. div1=the individual poem. Page-breaks, metrical lines and quatrains are marked and numbered.

Interpretation: Names of persons (given names), and places are not tagged. Terms for cultural and social roles are not tagged.

Reference declaration

A canonical reference to a location in this text should be made using “Poem”, eg Poem 1.

Profile description

Creation: By Eoghan Ruadh Mac an Bhaird, an Irish bardic poet (c.1570?–1630?). c.1600–1610

Language usage

  • The text is in Classical Modern Irish. (ga)

Keywords: bardic; poetry; 17c; Aodh Ruadh Ó Domhnaill

Revision description

(Most recent first)

  1. 2010-04-10: Conversion script run; addition to bibliography made; file parsed; new wordcount made. (ed. Beatrix Färber)
  2. 2008-10-15: Header updated, linebreaks removed, keywords added, file validated. (ed. Beatrix Färber)
  3. 2005-08-25: Normalised language codes and edited langUsage for XML conversion (ed. Julianne Nyhan)
  4. 2005-08-04T16:12:41+0100: Converted to XML (ed. Peter Flynn)
  5. 2003-05-08: Header modified, HTML file created. (ed. Beatrix Färber)
  6. 2003-05-08: Text parsed. (ed. Benjamin Hazard)
  7. 2002-11-14: Header constructed, structural mark-up entered and checked, text checked and proofed (2), lineation checked and verified. (ed. Benjamin Hazard)
  8. 1997: Text captured by scanning and proofed (1). (ed. Margaret Lantry)

Index to all documents

CELT Project Contacts

More…

Formatting

For details of the markup, see the Text Encoding Initiative (TEI)

page of the print edition

folio of the manuscript

numbered division

 999 line number of the print edition (in grey: interpolated)

underlining: text supplied, added, or expanded editorially

italics: foreign words; corrections (hover to view); document titles

bold: lemmata (hover for readings)

wavy underlining: scribal additions in another hand; hand shifts flagged with (hover to view)

TEI markup for which a representation has not yet been decided is shown in red: comments and suggestions are welcome.

Source document

G402365.xml

Search CELT

    CELT

    2 Carrigside, College Road, Cork

    Top